1393 / 12 / 20، 12:14 عصر
دانشمندان آمریکایی موفق به شناسایی رویدادهای مولکولی کلیدی در تومورهای آدرنال کودکان شده‌اند که می‌تواند به پزشکان در شناسایی بدخیم‌ترین زیرگروهها و درمان بهتر کمک کند. به گزارش"انجمن آرپی، لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از ایسنا، محققان بیمارستان تحقیقاتی کودکان سنت جود برای نخستین‌بار، چشم‌انداز ژنومی تومورهای نادر کودکان را نقشه‌برداری کرده و در جزئیات دقیق، نه تنها به نمایش تغییرات ژنتیکی و کروموزومی نابجایی که سرطان را هدایت می‌کنند، پرداختند، بلکه ترتیب تغییرات آغازگر این بیماری را نیز نشان داده‌اند.
درک مکانیسم ژنتیکی محرک این تومورها به این دلیل از اهمیت بسیار برخوردار بوده که طبقه‌بندی قابل اطمینان تومورهای آدرنال که بدخیم هستند، مشکل است. در حال حاضر تنها حدود نیمی از کودکان مبتلا به این سرطان پس از درمان بطور کامل از آن خلاص شده‌اند و آن دسته از کودکان مبتلا به سرطان‌های پیشرفته نیز شانس زنده ماندن بسیار ضعیفی دارند. تاکنون دانشمندان این حوزه تنها چند نشانگر ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که بنظر می‌رسد کودکان را مستعد این تومورها می‌کند. پیش از این تومورهای آدرنال کودکان هیچگاه در مقیاس ژنومی مورد بررسی قرار نگرفته بود. هنگامی که محققان ژنوم‌های تومور 37 بیمار را در مراحل اولیه تا پایانی تعیین توالی کرده و نمونه‌های خون آن‌ها را بررسی کردند، جهش‌های کلیدی را شناسایی کردند که در این تومورها و همچنین در زمان‌بندی آن‌ها در توسعه سرطان دخیل بودند.
یکی از جهش‌های ژنتیکی مهم در ژن TP53 شناسایی شد که در کروموزوم 17p ساکن است. این ژن در نقش ترمزی برای تکثیر سلولی در شرایط تنش عمل می‌کند، از این رو غیرفعالسازی آن توسط جهش می‌تواند منجر به تکثیر کنترل‌نشده سلول‌های سرطانی شود. دومین رویداد مولکولی کشف شده توسط محققان، در کروموزوم 11 رخ می‌دهد. این کروموزوم حاوی ژن IGF2 است که پروتئین ارتقادهنده رشد سلول را از آلل والد بیان می‌کند. بررسی ژنومی دی‌ان‌ای بیماران و والدین آن‌ها، نشان‌دهنده فقدان انتخابی کروموزوم مادری 11 و تقلید از کروموزوم پدری 11 در تومورهای آدرنال کودکان بود که منجر به بیان بالای مستمر پروتئین IGF2 و رشد غیرعادی سلول می‌شود. از دیگر یافته‌های این تحقیق می‌توان به کشف زمان‌بندی این رویدادهای مولکولی اشاره کرد. محققان نشان دادند که ناهنجاری‌های کروموزوم 17 و 11 در اوایل شکل‌گیری تومور رخ می‌دهند که نشانگر نقش بنیادی این تغییرات ژنتیکی در تحریک توسعه تومور است. بطور خاص، محققان قصد دارند در گروه بزرگتری از بیماران ثابت کنند که ترکیب خاصی از جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های ATRX و TP53 می‌تواند به تومورهای تهاجمی‌تر با پیش‌آگاهی ضعیف‌تر منجر شود. نتایج این دستاورد در مجله Nature Communications منتشر شده است.
درک مکانیسم ژنتیکی محرک این تومورها به این دلیل از اهمیت بسیار برخوردار بوده که طبقه‌بندی قابل اطمینان تومورهای آدرنال که بدخیم هستند، مشکل است. در حال حاضر تنها حدود نیمی از کودکان مبتلا به این سرطان پس از درمان بطور کامل از آن خلاص شده‌اند و آن دسته از کودکان مبتلا به سرطان‌های پیشرفته نیز شانس زنده ماندن بسیار ضعیفی دارند. تاکنون دانشمندان این حوزه تنها چند نشانگر ژنتیکی را شناسایی کرده‌اند که بنظر می‌رسد کودکان را مستعد این تومورها می‌کند. پیش از این تومورهای آدرنال کودکان هیچگاه در مقیاس ژنومی مورد بررسی قرار نگرفته بود. هنگامی که محققان ژنوم‌های تومور 37 بیمار را در مراحل اولیه تا پایانی تعیین توالی کرده و نمونه‌های خون آن‌ها را بررسی کردند، جهش‌های کلیدی را شناسایی کردند که در این تومورها و همچنین در زمان‌بندی آن‌ها در توسعه سرطان دخیل بودند.
یکی از جهش‌های ژنتیکی مهم در ژن TP53 شناسایی شد که در کروموزوم 17p ساکن است. این ژن در نقش ترمزی برای تکثیر سلولی در شرایط تنش عمل می‌کند، از این رو غیرفعالسازی آن توسط جهش می‌تواند منجر به تکثیر کنترل‌نشده سلول‌های سرطانی شود. دومین رویداد مولکولی کشف شده توسط محققان، در کروموزوم 11 رخ می‌دهد. این کروموزوم حاوی ژن IGF2 است که پروتئین ارتقادهنده رشد سلول را از آلل والد بیان می‌کند. بررسی ژنومی دی‌ان‌ای بیماران و والدین آن‌ها، نشان‌دهنده فقدان انتخابی کروموزوم مادری 11 و تقلید از کروموزوم پدری 11 در تومورهای آدرنال کودکان بود که منجر به بیان بالای مستمر پروتئین IGF2 و رشد غیرعادی سلول می‌شود. از دیگر یافته‌های این تحقیق می‌توان به کشف زمان‌بندی این رویدادهای مولکولی اشاره کرد. محققان نشان دادند که ناهنجاری‌های کروموزوم 17 و 11 در اوایل شکل‌گیری تومور رخ می‌دهند که نشانگر نقش بنیادی این تغییرات ژنتیکی در تحریک توسعه تومور است. بطور خاص، محققان قصد دارند در گروه بزرگتری از بیماران ثابت کنند که ترکیب خاصی از جهش‌های ژنتیکی در ژن‌های ATRX و TP53 می‌تواند به تومورهای تهاجمی‌تر با پیش‌آگاهی ضعیف‌تر منجر شود. نتایج این دستاورد در مجله Nature Communications منتشر شده است.