1394 / 7 / 17، 12:41 صبح
بیش از 15 میلیون آمریکایی از دژنراسیون ماکولای وابسته به سن رنج می برند و ظرف چند ماه تا چند سال با ایجاد عروق خونی جدید در شبکیه موجب آسیب بافتی و در نهایت نابینایی می شود. در اغلب موارد این بیماری غیر قابل برگشت است.به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از medicalxpress، محققین در دانشگاه Tufts در تلاش برای افزایش شانس بیماران در بازیابی بینایی شان به دنبال راه هایی هستند که بافت شبکیه آسیب دیده را با استفاده از منبع سلولی ویژه ای درمان کنند. این منبع سلولی پالپ دندانی بیماران است. دکتر بهزاد گرامی نائینی که بیولوژیستی در زمینه سلول های بنیادی است و مسئولیت این مطالعه را به عهده دارد می گوید :سلول های پالپ دندانی و سلول های شبکیه دارای پیش سازهای مشترکی هستند. وی می گوید زمانی که جنین تکوین می یابد، سلول های بنیادی خاصی به بافت شبکیه، سلول های چربی، سلول های استخوانی یا پالپ دندانی تمایز می یابند که همه آن ها از جهاتی به هم مربوط هستند. به دلیل این که این سلول ها منشا مشترکی دارند، گرامی می گوید که ممکن است بازبرنامه ریزی آن ها در آزمایشگاه و تحریک آن ها برای تمایز به سلول های شبکیه ممکن باشد. کلید انجام این آزمایش استفاده از دستورالعمل هایی برای روشن و خاموش کردن یکسری ژن های خاص در زمان های مشخص است. این دستورالعمل های" اپی ژنوم" نام دارند. دکتر گرامی و تیمشان با ربوت کردن سلول های پوستی انسانی توانسته بودند آن ها را به سلول های بنیادی پرتوان القایی تبدیل کنند. با استفاده از این سلول های بنیادی آن ها توانستند سلول های شبکیه ای سالمی را به وجود آورند که از نظر تئوری قابل پیوند به چشم برای ترمیم شبکیه انسانی است. مشکلی که در استفاده از این سلول ها وجود دارد استفاده از وکتورهای ویروسی برای بازبرنامه ریزی سلول ها است که موجب شده است این سلول ها تاکنون مورد تایید FDA قرار نگیرند. با این حال سلول های بنیادی پالپ دندانی ممکن است موجب برطرف کردن این مشکلات شوند. به جای تکیه کردن به ویروس ها، این محققین معتقدند که می توان با استفاده از مواد شیمیایی موجود و محیط کشت، DNAی این سلول های پالپی را به طور موثر دستکاری کرد. ایجاد سلول های فاقد ویروس تنها بخشی از چالش موجود است و درمان دژنراسیون ماکولا به این راحتی نیست. زیرا شبکیه ساختار پیچیده ای دارد که در آن هر سلول با جهت گیری خاصی قرار گرفته است. به منظور ایجاد بافتی که بتوان از آن برای پیوند استفاده کرد، محققین نیاز به رشد این سلول ها روی داربست های میکروسکوپی دارند که غشاهای موجود در شبکیه را تقلید کنند. به همین منظور آن ها با همکاری مهندسین بافتی در حال تواید مجموعه ساختارهای کوچکی از جنس تارهای ابریشم یا سیلک هستند که ساختاری شبکه مانند غشای شبکیه را تقلید می کنند. محققین در صدد هستند که سلول هایشان را روی این داربست ها رشد دهند تا ببینند ایا می توانند بخشی از این بافت شبکیه سه بعدی را بسازند. دکتر گرامی براین باور است که این مطالعه هنوز در ابتدای راه است اما نتایج بدست آمده تاکنون امیدوار کننده است.