:باتلاش فناوران یک شرکت دانش بنیان مشکل ویرایش وتغییرات درکتب گویای نابینایان رفع شد

[محسن سروش]

با تلاش فناوران یک شرکت دانش بنیان -مشکل ویرایش و اعمال تغییرات در کتب گویای نابینایان برطرف شدفناوران یک شرکت دانش بنیان فعال در زمینه نرم افزار و سخت‌ افزارهای رایانه‌یی نابینایان با طراحی نرم افزار تبدیل متن به گفتار فارسی، امکان تولید و ویرایش آسان و کم هزینه کتاب‌های گویا را فراهم کردند.به گزارش"انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران"به نقل از ایسنا؛ مهندس سعید صادقپور، مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان ارائه دهنده این نرم‌افزار در گفت‎وگو با خبرنگار فناوری ایسنا با اشاره به تاریخچه تاسیس این شرکت که در سال 1370 به همت چهار دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف تشکیل شده است، خاطرنشان کرد: در زمان دانشجویی ما، یک دستگاه پرینتر بریل متعلق به مدرسه شهید محبی برای تعمیر به مرکز تحقیقات الکترونیک دانشگاه شریف آورده شد. این پرینتر آلمانی برای چاپ کتاب بریل در این مدرسه استفاده می‌شد که به دلیل نبود خدمات پس از فروش و خرابی این پرینتر چاپ کتاب بریل برای دانش آموزان نابینا با مشکلاتی مواجه شده بود. این مساله زمینه تحقیقات ما در شرکت پکتوس شد که از زمان تاسیس این شرکت تا کنون در راستای فراهم کردن امکان کار با رایانه برای نابینایان، دستاوردهای سخت‌افزاری و نرم افزاری مختلفی داشته ای وی با اشاره به احراز دانش بنیان بودن این شرکت از سال 91، کسب جایزه جشنواره خوارزمی، ثبت 9 اختراع و انتخاب به عنوان واحد تحقیق و توسعه نمونه کشور را از جمله افتخارات شرکت عنوان کرد.تولید کتاب‌های گویا برای نابینایان این محقق با اشاره به این که تولید کتابهای گویا از زمینه های عمده فعالیت این شرکت بوده است،خاطرنشانکرد:قدیمی‌ترین روش تولید کتاب گویا ضبط استودیویی بود. بدین صورت که متن کتاب توسط گوینده ای در استودیو قرائت شده و پس از آن ویرایش می‌شد و رفع نویز و اشکالات کلامی به صورت کتاب گویا بر روی نوار کاست عرضه می‌شد.مرحله بعد تبدیل کتاب گویا به لوح‌های فشرده، فشرده سازی و MP3 بود که با توسعه این روش‌ها در حال حاضر توانسته ایم نرم‌افزار تبدیل متن به گفتار «تک‌گو» را عرضه کنیم که قادر است بدون وجود گوینده در عرض چند ثانیه، متن نوشتاری را تبدیل به فایل صوتی کند.صادقپور، کاهش هزینه‌های تولید کتاب‌های گویا را از مزایای نرم‌افزار «تک‌گو» عنوان کرد و گفت: در صورتی که کتاب گویای تولید شده، نیاز به ویرایش یا اضافه کردن داشته باشد، یا چنانچه بخواهیم در پاراگرافی از یکی از صفحات کتاب تغییری ایجاد کنیم، مجموعه این کارها به راحتی قابل اجراست؛ در حالی که در روش‌های قدیمی، این امکان با مشکلاتی رو به رو بوده است.وی به بخشی از این مشکلات اشاره کرد و گفت: در کتاب‌های درسی همه ساله شاهد تغییرات زیادی هستیم. در مورد کتابهای گویا چون با صدای فرد مشخصی ضبط شده‌اند در سال آینده برای اعمال تغییرات، باید همان گوینده حضور داشته باشد تا تغییرات مورد نیاز اعمال شود. در صورتی که در نرم‌افزار تبدیل متن به گفتار با اعمال تغییرات در متن، نرم افزار می‌تواند تغییرات اعمال شده را به صورت صحیح بخواند.به گفته مجری طرح، این طرح با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی اجرایی شده است.استفاده از فرمت استاندارددیزی برای تولید کتاب گویا مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان با اشاره به تولید کتاب‌های گویا با استاندارد «دیزی» در این مجموعه دانش‌بنیان گفت:«دیزی» (Digital Accessible Information System) استاندارد جهانی برای تبدیل متن به گفتار است. حرکت بر روی کتاب‌های صوتی تولید شده، بر اساس «ترک‌بندی» است که در زمان تولید انجام شده و معمولا این ترک‌بندی بر اساس زمان انجام می‌شود.وی یکی از مزایای استاندارد «دیزی» را ترک‌بندی مورد نظر در متن و صوت عنوان و تصریح کرد: با استفاده از این استاندارد، دسترسی همزمان به صوت و متن امکانپذیر است؛ ضمن آن که دسترسی اتفاقی بر اساس جست‌وجو و فهرست‌بندی برای صوت نیز فراهم شده است.صادقپور، استفاده از فرمت دیزی را از دیگر تحولات حوزه کتاب گویا نام برد و گفت: برای پخش فایل‌های دیزی همانند فایل‌های MP3‌ که نیاز به نرم‌افزارهای MP3 Player است، نیاز به DAISY Player است که این نرم افزار با عنوان «دکلمه،» برای استفاده در محیط ویندوز و اندروید تولید شده و بر روی رایانه، موبایل و تبلت قابل اجرا است.وی با بیان این که این نرم‌افزار برای کاربران نابینا و بینا کاربرد دارد، خاطرنشان کرد: برای استفاده از این استاندارد در محیط IOS‌ نیز پروژه‌هایی را در دستور کار داریم./