: امیدواری به احیای بینایی با استفاده از سلول های بنیادی

[صدف]

تعداد افرادی که به دلیل تحلیل رفته شبکیه به صورت پیشرفته،بینایی شان را از دست می دهند روز به روز در حال افزایش است و متاسفانه درمان امیدوارکننده ای برای آن وجود ندارد. با این حال مطالعه ای موفقیت آمیز با استفاده از تکنولوژی سلول های بنیادی امید دوباره ای به این بیماران بخشیده است.به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران"  به نقل از medicalnewstoday، تحلیل رفتن شبکیه به صورت پیشرفته شامل مشکلاتی مانند دژنراسیون ماکولای وابسته به سن و رتینیت پیگمنتوزا است، که معمولا موجب نابینایی بدون بازگشت بویژه در سالخوردگان می شود. در چنین شرایطی، بینایی رفته رفته بدتر می شود و لایه اصلی حساس به نور در چشم که سلول های گیرنده نور در آن قرار دارند از بین می روند. در حال حاضر درمان موثری برای این عارضه وجود ندارد اما محققین استفاده از تکنولوژی و راهکار جایگزین سلول را چاره این افراد می دانند.تکنولوژی جایگزین کردن سلول در ابتدای راه قرار دارد اما با این حال بسیار امیدوارکننده نشان داده است. گروهی از محققین مرکز RIKEN در ژاپن به سرپرستی پروفسور ماسایو تاکاهاشی، راهکاری خلاقانه را در این زمینه ارائه کرده اند. در مطالعه گذشته، این تیم تحقیقاتی بافت شبکیه مشتق از سلول های بنیادی پیوند شده را به جانوران مبتلا به دژنراسیون شبکیه پیشرفته پیوند کردند و مشاهده کردند که بافت پیوندی می تواند به ساختارهای شکل دهنده لایه های اصلی چشم از جمله گیرنده های نوری بالغ تبدیل شود. اگر چه این مطالعه در نوع خود گام بزرگی محسوب می شد اما عملکردی بودن آن ها در احیای بینایی را نشان نمی داد. در ادامه تاکاهاشی و همکاران در مطالعه ای موشی، سلول های پوست این موش ها را به سلول های بنیادی پرتوان القایی(iPSCs) بازبرنامه ریزی کردند. زمانی که آن ها این iPSCها را به موش مبتلا به دژنراسیون شبکیه ایمپلنت کردند مشاهده کرده اند که این سلول ها تکوین یافته و به گیرنده های نوری تبدیل شد. این سلول های گیرنده نوری با سایر سلول های بافت شبکیه ارتباط(سیناپس) برقرار کرد. در این مطالعه آن ها نشان دادند که موش های پیوند شده با این سلول ها به نور پاسخ می دهند. درگام بعدی تاکاهاشی و همکاران بدنبال راهی برای کاربردی کردن این مطالعه و دستاوردهای آن در مطالعات بالینی انسان هستند.