رئيس مركز تحقيقات چشم پزشكي دانشگاه علوم پزشكي ايران از مضرات نور خورشيد بر چشم ها مي گويد. به گزارش"انجمن آرپی, لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از روزنامه ایران، قديم ها انگار آفتاب و عينک آفتابي که امروزه به مد رايج و البته يک ابزار مهم براي مراقبت از چشم ها تبديل شده، اهميت نداشت. نور خورشيد مي تابيد و مردم بدون آنکه بدانند اشعه هاي طلايي خورشيد هم مي تواند سلامتي را تهديد کند، ساعت هاي زيادي جلوي آن کار مي کردند، در ظاهر هم مشکلي نبود اگر هم بود به چشم نمي آمد يا اينکه آنقدر ها جدي گرفته نمي شد اما اين روزها آفتاب هم درد سر ساز شده است از سرطان پوست گرفته تا بيماري هاي چشمي موجب شده تا استفاده از ضد آفتاب ها بويژه براي زنان به يک الزام تبديل شود با اين حال در مورد استفاده از عينک آفتابي هنوز هم افراد زيادي از فوايد بهداشتي آن آگاهي ندارند و استفاده از عينک آفتابي را بيشتر به مد نسبت مي دهند اما به گفته متخصصان چشم پزشکي اگر اشعه هاي زيانبار خورشيد در روزهاي بهاري و تابستان جدي گرفته نشوند مي توانند سلامتي چشم ها را تهديد کنند. دکتر مهدي مدرس زاده فوق تخصص چشم پزشکي و عضو هيات علمي و رئيس مرکز تحقيقات چشم دانشگاه علوم پزشکي ايران درباره تاثير مضرات نور خورشيد بر چشم ها به ايران مي گويد: نور مرئي آفتاب که همان نور قابل رويت است، در بسياري از کشورها بويژه در فصل تابستان از نور مورد نياز بدن بيشتر است، يعني در يک روز آفتابي مقدار نوري که به چشم مي رسد، حدود 50برابر نوري است که براي بينايي لازم است. نور زياد به پرده شبکيه آسيب مي زند. به عبارتي تابش نور به شبکيه چشم موجب واکنش شيميايي شده و اين واکنش هاي شيميايي سلول هاي فتورسپتور را تحريک مي کنند. وقتي نور زياد باشد در اثر يک سلسله واکنش هاي شيميايي، سلول هاي فتورسپتور شبکيه آسيب مي بينند. (سلول هاي فتورسپتور نور را دريافت کرده و آن را به جريان الکتريکي تبديل مي کنند و اين جريان از طريق عصب بينايي به مغز ارسال مي شود. )بنابراين اگر نور مرئي و قابل رويت از يک حدي بيشتر باشد، براي سلامت چشم مضر است.
اين فوق تخصص چشم پزشکي به رانندگان و کساني که به ورزش قايقراني و اسکي روي آب علاقه دارند نکاتي را براي محافظت از سلامت چشم ها توصيه مي کند و مي گويد: نور خورشيد که از سطح آب و جاده منعکس مي شود يا اشعه هاي آفتاب که از صندوق عقب اتومبيل ها مستقيماً به چشم رانندگان برخورد مي کند، برق شديدي را به چشم منعکس مي کند و اين برق شديد به شبکيه و سلول هاي رسپتور چشم آسيب وارد مي کنند.به گفته دکتر مدرس زاده، اشعه ماوراي بنفش که ما نمي بينيم براي چشم ها ضرر زيادي دارد و به سطح قرنيه آسيب مي زند. همچنين ايجاد ناخنک يا گوشت اضافي در سطح قرنيه ناشي از قرار گرفتن در معرض نور خورشيد است. اشعه هاي ماوراي بنفش خورشيد ممکن است به ايجاد آب مرواريد هم کمک کند البته اين امر صددرصد ثابت نشده است و تاثير آن ديده نمي شود. اشعه ماوراي بنفش خورشيد در شرايطي که لايه ازن آسيب ديده، براحتي وارد جو زمين مي شود که به مراتب خطرناک تر است. برخي افراد تصور مي کنند، تنها زماني که هوا آفتابي است بايد از پوست و چشم هاي شان در برابر نور خورشيد مراقبت کنند و استفاده از کرم هاي ضد آفتاب و عينک هاي آفتابي را به اين ساعات از روز اختصاص مي دهند. عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران مي گويد: زماني که هوا ابري است و آفتاب مستقيم نمي تابد، اشعه ماوراي بنفش از ابر ها عبور مي کند و ميزان آن در جو زمين زياد است و حتي مي تواند تا عمق 3متري آب هم نفوذ کند. اين مساله در سطح چشم و قرنيه تاثير گذاشته و علاوه بر آن، به پوست بدن آسيب مي زند. اشعه هاي نامرئي خورشيد به لايه پروتئيني کلاژن زير پوست آسيب مي زند ولي علاوه بر آن اين نوع اشعه در لايه چربي زير پوست ويتامين «د» ايجاد مي کند که اثر مثبت آن است در حالي که تامين اين ويتامين را مي توان از طريق مکمل هاي دارويي و غذايي دريافت کرد.
عينک هاي آفتابي براي جلوگيري از آثار سوء اشعه هاي مرئي و نامرئي مفيد هستند اما انتخاب عينک آفتابي مناسب آن طور که رئيس مرکز تحقيقات چشم دانشگاه علوم پزشکي ايران مي گويد داراي چند مشخصه است. اين عينک ها بايد حداقل 80درصد نور را جذب کنند و بتوانند نور مرئي را کاملاً مهار کنند دوم اينکه يک عينک آفتابي مناسب بايد 99درصد اشعه ماوراي بنفش را دريافت کند و از سوي ديگر اطراف آن بايد بسته باشد تا از اطراف، نور زيادي دريافت نکند. بنابراين انتخاب نوع شيشه و قاب عينک آفتابي مهم است. عينک هاي آفتابي جديد که قاب ضخيمي دارند و از دو طرف بالاو پايين نور جانبي را مهار مي کنند، گزينه هاي خوبي هستند. به گفته دکتر مدرس زاده براي اطمينان از انتخاب عينک هاي مناسب در مطب هاي چشم پزشکي و اپتومتريست ها دستگاه هايي وجود دارد که شيشه هاي عينک را از نظر مقدار نفوذ اشعه ماوراي بنفش اندازه گيري مي کند. او در پاسخ به اين سوال که آيا عينک هاي تقلبي که در برخي مغازه ها و جلوي پياده رو ها به فروش مي رسند به سلامتي چشم ها آسيب مي زنند پاسخ مي دهد: اين عينک ها معمولاً ضرري ندارند و تنها ضررشان اين است که برخي افراد تصور مي کنند اين عينک ها از نفوذ اشعه هاي نامرئي خورشيد به شبکيه چشم جلوگيري مي کند اما در حالت کلي آثار سوء خاصي ندارند و البته ممکن است پلاستيک دور شيشه در پوست اطراف چشم آلرژي ايجاد کند.

نويسنده: فريبا خان احمدي، دكتر مهدي مدرس زاده*