روزنامه اطلاعات در گزارشی نوشت: روزجهانی حمایت از معلولان را درحالی پشت سر گذاشته‌ایم که هنوز بعد از گذشت 10 سال، قانون جامع حمایت از معلولان که با هدف آگاه‌سازی مردم، تشویق معلولان و کمک به توانمندسازی آنان و حذف موانع اجتماعی تصویب شده، در کشور اجرایی نشد ه است و این در حالی است که حدود 50 درصد از معلولان قادر به تأمین مخارج زندگی خود نیستند.‏

به گزارش""انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایرانبه نقل از روزنماه اطلاعات، بیتا مهدوی در ادامه این گزارش آورد: بررسی‌های سازمان جهانی بهداشت حاکی از این است که حدود 80درصد از یک میلیارد نفر معلولی که در جهان زندگی می‌کنند، در کشورهای در حال توسعه هستند و 100 میلیون نفر از آنان را کودکان تشکیل می‌دهند. ‏
بر اساس این بررسی درهر 8 دقیقه یک نوزاد معلول به دنیا می‌آید و نیز 10 تا 15 درصد جمعیت هر جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند که 3 تا 4 درصد آن، معلولیت‌های بارز است.

بررسی‌های انجام شده از سوی سازمان بهزیستی کشورمان هم حاکی است که متاسفانه معلولان 1.5 برابر بیش از دیگران مورد تبعیض،خشونت،آزار و اذیت وسوء استفاده قرار می‌گیرند. ‏ کارشناسان معتقدند، بزرگترین مشکل جامعه معلولان در حال حاضر نبود اشتغال است، حال آن که براساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب سال 1383، باید 30 درصد موارداشتغال زایی به معلولان اختصاص داده شود که متاسفانه هنوز اجرایی نشده است. ‏

آنان همچنین می‌گویند،معلولان مشکلات بسیاری در حوزه‌های آموزشی، تحصیلی، معیشتی و فرهنگی دارند و نبود سطح دسترسی و مناسب نبودن اماکن و معابر عمومی، از مشکلات جامعه معلولان است که به آنان امکان رفت و آمد آسان به مراکز اداری و تفریحی را نمی‌دهد. ‏

**آمار چه می‌گوید؟
دکتر حسن احمدی - مدیرعامل مؤسسه خیریه کهریزک در نشست مطبوعاتی که به مناسبت روز جهانی حمایت از معلولان برگزار شد، اظهار داشته است: طبق آمار سازمان بهزیستی، در2 سال اخیر، شمار معلولان از 10 به 15 درصد افزایش یافته است و نیز 403 هزار معلول در روستاها و 700 هزار نفر در شهرها زندگی می‌کنند. در حال حاضر درآسایشگاه خیریه کهریزک هم حدود 800 معلول جسمی ـ حرکتی و 172 معلول هم در آسایشگاه البرز زندگی می‌کنند که از این تعداد 150 نفر مبتلا به بیماری ام‌-اس هستند. ‏

وی می‌گوید: 56 نفر از معلولان ساکن در کهریزک دانش‌آموز هستند، 6 نفر از زنان معلول در مسابقات پاراالمپیک توانسته‌اند مدال‌ کسب کنند و 10 نفراز این عزیزان در زمینه موسیقی و 12 نفردیگر در گروه تئاتر فعالیت دارند. حدود 11 نفر از معلولان این آسایشگاه نیز ازدواج کرده‌اند و حدود 500 نفر از آنان روزانه در 44 کارگاه توانبخشی مشغول به کارهستند. ‏

مدیرعامل مؤسسه خیریه کهریزک در زمینه مراقبت از معلولان می‌افزاید: هدف ما این است که با حمایت‌های موسسه، افراد معلول در منزل نگهداری شوند، از این رو از سازمان بهزیستی هم خواسته‌ایم که امکانات نگهداری آنان در منزل را فراهم کنند.‏

**کودکان معلول فاقد سرپرست‌‏
افشین وجدانی روشن - مدیرعامل آسایشگاه کهریزک البرز هم می‌گوید: برای افراد معلولی که در آسایشگاه کهریزک نگهداری می‌شوند، همان تعرفه بهزیستی 860 هزار تومان در ماه در نظر گرفته شده است، این در حالی است همچنین90درصد کودکان معلول این آسایشگاه فاقد سرپرست و کارتن‌خواب هستند و 10 درصد مابقی، خانواده‌هایی هستند که تا سقف 50 هزار تومان می‌توانند بپردازند.‏‎ ‎

وی با بیان این مطلب که ما اهرم قانونی نداریم که بتوانیم کودکان معلول و بی‌خانمان را از سطح خیابان‌ها جمع‌آوری کنیم، می‌افزاید: در آسایشگاه کهریزک البرز 3 گروه معلول بزرگسال، سالمند و کودک معلول زندگی می‌کنند و 55 درصد کل بستری‌ها افراد کارتن‌خواب، مجهول‌الهویه و فاقد سرپرستند.‏‎ ‎

این پزشک عمومی یادآوری می‌کند: گاهی کودکان معلولی که فاقد سرپرست هستند، در جلوی درِ آسایشگاه کهریزک رها می‌شوند که به یک معضل تبدیل شده است، از طرفی به ازای هر 10 نفر مددجو، یک مراقب داریم و چون هزینه‌ها کفاف مراقبان بیشتر را نمی‌دهد‎.‎

وی می‌گوید: 193 کودک معلول و 172 معلول بزرگسال، سالمند و بیمار در ‌آسایشگاه کهریزک استان البرز نگهداری می‌شوند که در مجموع 365 نفر می‌شوند.‏

**سیاست‌های تشویقی دولت
فهیمه پورفهیم - پزشک عمومی در مورد تعریف معلولیت به گزارشگر روز نامه اطلاعات می‌گوید: معلول فردی است که به دلیل بیماری‌های مادرزادی یا بر اثر حوادث گوناگون قوای ذهنی یا جسمی اش را در یکی از قسمت‌های بدن، از دست داده است.‏

وی با بیان این مطلب که معلولیت محدودیت نیست، می‌افزاید: افراد معلول باید از توانمندی‌هایی که دارند،‌به خوبی استفاده کنند تا بتوانند به هدف‌هایی که در زندگی دارند، برسند. به عنوان مثال،فردی که قبل ازمعلولیتش نقاش ساختمان بوده است و به علت ضایعه نخاعی ویلچر‌نشین شده، دستانش سالم است واز اینرو ما به او آموزش می‌دهیم تا بتواند از دستانش استفاده کند و به روال زندگی عادیش برگردد. ‏

معاون توان بخشی آسایشگاه خیریه کهریزک با بیان این مطلب که هیچ دولتی به تنهایی و بدون کمک مردم نمی‌تواند جامعه معلولان را سر وسامان دهد، یاد آوری می‌کند: 10 تا 15درصد افراد جامعه دچار معلولیت هستند و نیاز به یک سری خدمات دارند. دراغلب کشورهای دنیا معمولاً خیریه‌ها و افراد نیکو کار به طور داوطلبانه به معلولان کمک می‌کنند. البته در کشورهای پیشرفته قوانین تشویقی هم برای کسانی که به یاری معلولان می‌شتابند،وجود دارد. به عنوان مثال برای دانشجویانی که در طول مدت تحصیل 100 ساعت در مراکز خیریه کار کنند، امتیازاتی لحاظ می‌شود.

یکسری سیاست‌های تشویقی هم چند سال قبل در ایران اعمال شد که بر اساس آن همه افراد که به مراکز خیریه کمک می‌کردند وبرایشان رسید صادر می‌شد شامل معافیت‌های مالیاتی می‌شدند. از این رو موسسه کهریزک به دنبال این است که این برنامه یه صورت قانون در مجلس تصویب شود.درست است که مردم با توجه به آموزه‌های دین و ملی راغب هستند که به معلولان کمک کنند، ولی باید سیاست‌های تشویقی را هم افزایش دهند. ‏

** مشکلات معلولان
دکترپورفهیم با اشاره به این مطلب که جامعه باید نگاه یکسانی به افراد سالم ومعلول داشته باشند، می‌گوید: افراد معلول در امتحان‌های استخدامی قبول می‌شوند، ولی به علت معلولیت شان استخدام نمی‌شوند و این در حالی است که اگر به عنوان مثال معلول نمی‌تواند راه برود، بقیه اعضا بدنش سالم است و به راحتی می‌تواند کار‌های زیادی را انجام دهد. متاسفانه علیرغم تصویب قانون جامع حمایت از معلولان، امکاناتی که در جامعه برای افراد عادی وجود دارد، برای معلولان در نظر گرفته نشده است.

وی می‌افزاید: یکی دیگراز مشکلات معلولان این است که مردم با روحیات آنان آشنایی ندارند آنان یا خیلی نسبت به معلولان ترحم می‌کنند و یا هیچ توجهی به آنان ندارند که این برخورد‌ها می‌تواند باعث به وجود آمدن چالش‌های رفتاری در این افراد شود. عدم شناخت مسئولان از معلولان نیز باعث می‌شود که ندانند آنان به چه امکاناتی نیاز دارند. به عنوان مثال بسیاری از معلولان نیز به دلیل شرایط نامناسب نمی‌توانند کار‌های اداری‌شان را انجام دهند و حتی نمی‌توانند به سینما و مراکز تفریحی بروند، زیرا متاسفانه بستر سازی مناسب برای حضور معلولان در جامعه انجام نشده است و رفت و آمد در سطح شهرها برایشان مشکل است.‏

معاون توان بخشی موسسه خیریه کهریزک در پاسخ به این پرسش که این نهاد چه امکاناتی برای معلولان فراهم آورده است، یاد آوری می‌کند: در موسسه کهریزک امکاناتی برای جابه‌جایی معلولان فراهم شده است تا به تنهایی بتوانند از عهده کار‌هایشان برآیند،کلاس‌ها ی آموزشی برای این عزیزان راه اندازی شده است، تا بتوانند هزینه زندگیشان را تامین کنند در بخش آموزش، مدرسه‌ای زیرنظر آموزش و پرورش راه‌اندازی شده و در حوزه فیزیوتراپی و مراقبت در منزل هم اقداماتی انجام می‌شود؛ به طوری که از سال 1392 تیم‌های متخصص وارد خانه‌های معلولان می‌شوند. اکنون 300 معلول در منزل‌شان، خدمات مورد نیاز‌شان را می‌گیرند.‏

وی می‌افزاید: شناسایی این قبیل معلولان که در حال حاضر از منطقه 16 تهران تا پاکدشت آغاز شده، به این شکل است که یا خودشان مراجعه می‌کنند و یا از طریق بهزیستی و انجمن‌ها به ما معرفی می‌شوند که تمامی خدمات ارائه شده به زنان رایگان است. همچنین معلولانی که تحت پوشش موسسه کهریزک قرار دارند و در کنار اعضای خانواده‌هایشان زندگی می‌کنند، تیم مراقبت برایشان راه‌اندازی شده است. یک تیم تخصصی شامل پزشک،روانشناس،مدد کار اجتماعی و فیزیوتراپ به خانه‌هایشان می‌رود و خدماتی را که لازم دارند، به آنان ارایه می‌دهد.‏

معلولان با آموزش‌هایی که فرا می‌گیرند، تا حد زیادی احساس رضایت مندی می‌کنند. به آنان آموزش می‌دهیم که بیشتر از نیم ساعت در جای خود ثابت ننشینند و تغییری در وضعیت خود بدهند، زیرا ثابت ماندن آنان باعث زخم بستر می‌شود که بیماری آزار دهنده و هزینه بری است. با امکانات ساده‌ای که برایشان فراهم کرده ایم، دسترسی این افراد به خدمات مورد نیازشان، ساده شده است، به عنوان مثال، معلولی در طبقه چهارم یک منزل مسکونی زندگی می‌کند و به دلیل شرایط خاص خانوادگی و اجتماعی اش، نمی‌تواند در بیرون منزل رفت و آمد داشته باشد، خانه هم فاقد آسانسور است و ما به کمک نیکوکاران موفق شده‌ایم بالابر برایش تهیه کنیم به این ترتیب معلولی که هیچ وقت نمی‌توانست از خانه خارج شود. به راحتی می‌تواند این کار را انجام دهد.‏

**عدم اجرا ی قانون حمایت از معلولان ‏
آذر معنوی - پزشک عمومی که خود معلول است و در عین حال 15 سال است که به مداوای معلولان مشغول است، به گزارشگر روز نامه اطلاعات می‌گوید:مهم‌ترین مشکل ما در حال حاضر عدم اجرای قانون حمایت از معلولان است. آنان برای فعالیت‌های اجتماعی باید بتوانند از محل زندگی‌شان خارج شوند و این در صورتی امکان پذیر است که فضاهای عمومی مناسب سازی شود بیمارستان‌ها،امکان عمومی و مراکز فرهنگی مانند سینماها و آموزشگاه‌ها به شکلی باشد که معلول به‌راحتی بتواند به آن‌ها رفت و آمد کند. ‏

وی در پاسخ به این پرسش که قانون جامع حمایت از معلولان تا چه اندازه در کشور ما اجرا شده است، می‌افزاید: در سال‌های اخیر شهرداری رفت و آمد برخی از معلولان را ساماندهی کرده و خودروهای مجهزی را به معلولان ناتوانی که وابسته به ویلچر هستند. راه اندازی کرده است این کار خوبی است، ولی متأسفانه تعداد خودروها کم و ساعات خدمات رسانی آن‌ها‌ هم محدود است.‏

یکی از مسائلی که معلولان را آزار می‌دهد، این است که محلی در اماکن عمومی و ادارات برای پارک خودروهایشان در نظر گرفته نشده است ودر مکان‌های مانند برج میلاد و دریاچه خلیج فارس هم که پیش بینی شده است، به ندرت در اختیار معلولان قرار می‌گیرد. همچنین در چند سال اخیر از طرف سازمان بهزیستی پلاک خودروهای معلولان، دارای آرم ویلچر است، ولی متاسفانه اغلب شهروندان به آن توجه نمی‌کنند.آنان نمی‌دانند یک معلول نمی‌تواند از ویلچر پیاده شود و بدون آن، امنیت ندارد. ‏

**فرهنگ‌سازی‌های عمومی ‏
این پزشک عمومی با اشاره به این مطلب که باید در مورد معلولان آگاهی‌های لازم را به جامعه داد، یاد آوری می‌کند: متاسفانه روز نامه‌ها و صدا و سیما در این زمینه کم‌کاری می‌کنند و فرهنگ‌سازی‌های لازم را انجام نمی‌دهند. این روزها هر نشریه و روزنامه‌ای را که ورق می‌زنید، ازپخت کیک و شیرینی تا آداب همسر داری و فال حافظ مطلب دارد، اما تاسف اینجا است که هیچ مطلب و ستونی به معلولان اختصاص داده نشده است و این در حالی است که 15 درصد افراد جامعه ما رامعلولان جسمی و ذهنی تشکیل می‌دهند.‏

آحاد جامعه نمی‌دانند معلولیت ممکن است برای هر کسی پیش بیاید و فردی که امروز به راحتی رفت و آمد می‌کند، ممکن است فردا بر اثر حادثه‌ای مانند من ولیچر نشین شود. بد نیست گاهی مردم هم خودشان را به جای مسئولان بگذارند.‏

وی همچنین می‌گوید: در مدارس ژاپن برای درک معلولان و مشکلات آنان، دانش آموزان را موظف می‌کنند تا هر روز یکی از آنان در ویلچر بنشیند و کار‌هایش را انجام دهد وبعد آنچه را که احساس کرده است، برای دیگران بازگو کند. این فرهنگ‌سازی باعث می‌شود آن فرد تصور ذهنی درستی در مورد معلولان داشته باشد. ‏

در بسیاری از کشور‌های دنیا مدارس جداگانه برای آموزش معلولان و از جمله نا شنوایان و نابینایان وجود ندارد وهمه در یک فضا درس می‌خوانند، اما کلاس‌های جداگانه‌ای برای دانش آموزان با توجه به ناتوانی‌های‌شان وجود دارد و هر کس با توجه به شرایط خودش، آموزش می‌بیند.این همان موضوعی است که در اصطلاح روان شناسی به آن «بازی موازی» می‌گویند. در یک جامعه سالم هر کسی وظیفه خودش را به نحو احسن انجام می‌دهد و به دیگران خدمت می‌کنند.‏

دکتر معنوی می‌افزاید: وقتی معلول وارد ساختمانی می‌شود که پله دارد، دچار اضطراب می‌شود، چرا که نمی‌تواند از آن بالا بروز این مشکلی است که تمامی معلولان جسمی - حرکتی با آن روبرو هستند.

وی یاد آوری می‌کند: چندی قبل مدد جوی جوانی به علت سردرد و اضطراب به من مراجعه کرد و وقتی دلیل آن را پرسیدم، معلوم شد که دررشته مترجمی زبان دانشگاه قبول شده، اما چون دانشگاه پله داشته از ادامه تحصیل منصرف شده است. واقعا نمی‌دانستم به او چه بگویم، این مسائل تاسف آور است و حیف است معلولان از تحصیل باز بمانند که باید پرسید چرا اماکن عمومی برای رفت و آمد معلولان، مناسب سازی نشده است.

من به عنوان یک معلول از مسئولان می‌خواهم که قانون جامع حمایت از معلولان را اجرایی کنند. قانون تصویب شده است، ولی ضمانت اجرایی ندارد!‏

**چند نکته درباره برخورد با معلولان
- به‏ خاطر داشته باشید که هیچ گاه نباید به عدم توانا یی افراد توجه کنید، مطمئن باشید هر کس توانایی‌هایی دارد که باید شرایط بروز آن فراهم شود.

‏- افراد معلول مانند دیگر افراد جامعه، خواهان احترام متقابل هستند و از اینرو باید دقت داشت که با آنان برخورد مناسب شود.‏

ـ در‏ بر خورد با افراد معلول با آنان به صورت واضح، شفاف و ساده صحبت کنید و از ادا کردن جملات به صورت دست و پا شکسته و نا مفهوم، اجتناب ورزید.‏

‏- از طریق ظاهر افراد معلول در مورد توانایی یا ناتوانی‌های آنان قضاوت عجولانه نکنید، به خاطر داشته باشید برخی از ناتوانی‌ها در ظاهر افراد مشخص نیست و امکان دارد شما نتوانید در این مورد تصمیمات درستی را اتخاذ کنید.‏

ـ بدون‏ اجازه و هماهنگی‌های لازم از وسایل کمک توان‌بخشی افراد معلول مانند صندلی چرخدار و عصا استفاده و یا آن‌ها را جا به جا نکنید.‏

ـ به‏ هنگام روبرو شدن با افراد معلول، بدون توجه به سن و جنسیت آنان رفتاری معقول و مناسب داشته باشید.‏

ـ افراد‏ عادی جامعه به هنگام مواجه شدن با یکدیگر و بروز احساسات مثبت گاهی، با یکدیگر دست می‌دهند. هنگام برخورد با افراد معلول به دلیل وجود برخی از محدودیت‌ها در دست دادن با آنان عجله نکنید و اجازه دهید اول آنها در این کار پیش قدم شوند. بدون دست دادن هم با نشان دادن چهره بشاش و خندان، می‌توان در برقراری ارتباط‌های سازنده و دوستانه با معلولان موفق بود.‏/