در لحظات اولیه سکته چه کنیم، چه نکنیم؟

[محسن سروش]

به گزارش"انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران"به نقل ازبهداشت نیوز، سکته در یک چشم برهم زدن زندگی فرد را تغییر می‌دهد و حتی ممکن است باعث مرگ او شود. اگر اقدامات اولیه برای فردی که دچار سکته شده سریع انجام نگیرد نیز خطر مرگ دوچندان می‌شود. از این رو، دقایق اولیه بعد از بروز سکته زمان حساسی است.

 سکته مغزی به علت ایجاد اختلال در خونرسانی به مغز رخ می‌دهد و باعث می‌شود سلول‌های مغز که حساسترین عضو بدن به اکسیژن است در عرض چند دقیقه دچار مرگ شود. اغلب تنها بخش کوچکی از مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.محققان برای آگاهی رسانی درباره نشانه‌های سکته، روی چند نکته تمرکز می‌کنند؛ صورت، دست‌ها، گفتار و زمان و…
صورت
به صورت فرد مشکوک به سکته، نگاهی بیندازید. آیا به یک طرف آویزان شده است؟ از فرد بخواهید تا لبخند بزند. آیا حالت لبخند او به یک سمت متمایل شده است؟ اگر جواب این ۲سوال مثبت است، پس اولین تأیید سکته را گرفته‌اید. به احتمال زیاد آن قسمت مغز که حرکت عضله صورت را کنترل می‌کند دچار آسیب دیدگی شده است.
دست‌ها
از فرد بخواهید ۲دست خود را بالا بگیرد و نگه دارد. اگر یک دست به سمت پایین افتاد، این حالت دومین علامت سکته است و نشان دهنده این است که قسمت‌هایی از مغز که عضله را کنترل می‌کند، آسیب دیده است.
گفتار
به حرف زدن فرد گوش دهید، اگر نمی‌تواند جملات ساده را واضح بگوید، یا اینکه آنچه می‌گوید مفهوم نیست، این نیز ممکن است نشانه دیگری از سکته باشد.
زمان
وقتی برای هدر دادن زمان وجود ندارد. منتظر نمانید تا شاید علایم رفع شود زیرا هر ثانیه که هدر دهید باعث مرگ سلول‌های بیشتر مغز می‌شود.
مصرف آسپرین
همه می‌دانیم که آسپرین داروی موثری در پیشگیری از لخته شدن خون است و در زمان سکته و حمله قلبی می‌تواند زندگی فرد را نجات دهد اما مصرف آسپرین باید به توصیه پزشک باشد. هرچند آسپرین یکی از اولین داروهایی است که برای درمان سکته از آن استفاده می‌شود اما قبل از آن باید علت سکته مشخص شود.
۸۵درصد از موارد سکته به علت لخته شدن خون در رگ‌ها اتفاق می‌افتد و مصرف آسپرین می‌تواند موثر باشد. اما در ۱۵درصد مواقع سکته به علت پارگی رگ‌های خون بروز می‌کند و مصرف این دارو می‌تواند وضعیت را بد‌تر کند و حتی مرگبار باشد. از آنجا که نمی‌توانید نوع سکته را تشخیص دهید، از مصرف آسپرین بپرهیزید و منتظر اورژانس باشید.
از مصرف قرص‌های فشارخون بپرهیزید
شاید با کمک دستگاه سنجش فشارخون، متوجه بالا بودن فشار خون در زمان مشکوک بودن سکته شوید. فشارخون بالا در مرحله حاد سکته رخ می‌دهد. این امری طبیعی است اما نه در همه افراد. به هیچ عنوان داروی فشار خون مصرف نکنید، حتی اگر فرد فشار خون دارد و مصرف دارو را در آن روز فراموش کرده است. مصرف داروی فشارخون در زمان سکته می‌تواند وضعیت را بد‌تر کند.
نشستن و دراز کشیدن
تا رسیدن اورژانس، فرد مشکوک به سکته باید بنشیند یا دراز بکشد. راه رفتن احتمال زمین خوردن فرد را بیشتر می‌کند که این امر می‌تواند وضعیت را بد‌تر کند.
با دراز کشیدن، تأثیر جاذبه به طور عمده بی‌اثر می‌شود. به بیان دیگر در این حالت قلب می‌تواند با تلاش کمتری خون بیشتری به مغز برساند. در صورت دراز کشیدن فرد روی کمر، چانه را کمی بالا‌تر قرار دهید تا مجرای هوا باز بماند. در صورتی که فرد بیهوش است یا مشکل قورت دادن دارد نیز او را به پهلو بخوابانید.
مصرف غذا و نوشیدنی ممنوع
از آنجا که توانایی قورت دادن فرد دچار اختلال شده است، احتمال خفگی بر اثر مصرف نوشیدنی یا خوردنی وجود دارد. علاوه بر آن، برای برخی کارهای لازم در اتاق اورژانس، بهتر است شکم خالی باشد تا غذا از معده به دهان باز نگردد.
بیماران دیابتی که دچار سکته شده‌اند شاید تصور کنند به علت افت میزان قندخون نیاز به خوردن چیزی شیرین دارند. در صورتی که افت فشار به علت سکته باشد از مصرف مواد شیرین بپرهیزید.
سیگار نکشید
سیگار نکشیدن، یکی از راه‌های مهم پیشگیری از سکته است. کشیدن سیگار قبل از رسیدن اورژانس می‌تواند مشکل را پیچیده‌تر کند.
خوابیدن
گاهی وقت‌ها علایم خفیف سکته بویژه در افراد مسن، خستگی مفرط است. خیلی از افراد دچار خواب آلودگی می‌شوند و تصور می‌کنند با خواب کوتاه می‌توانند علایم را کاهش دهند. خواب نه می‌تواند علایم سکته را کاهش دهد و نه از بین ببرد. فرد باید بلافاصله توسط پزشک معاینه شود./