:ژن‌درمانی روش جدید درمان آب‌سیاه(گلوکوم)

[محسن سروش]

به گزارش""انجمن حمایت ازبیماران چشمی شبکیه(آرپی،لبر و اشتارگات)در ایران به نقل ازساینس دیلی، درون چشم سلول‌هایی وجود دارند که مانند دریچه تخلیه عمل می‌کنند و این کار توسط ژن‌هایی کنترل می‌شود که در افراد مبتلا به آب سیاه به میزان کافی درون سلول‌ها وجود ندارند.محققان برای جایگزینی ژن‌ها از ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان یا FIV استفاده کردند که قادر است ژن‌هایی را به دی ان ای میزبان وارد کند. برای این منظور محققان بخش عمده ژن‌های این ویروس را حذف کردند تا قدرت تکثیر و گسترش آن در بدن از بین برود و در همان نقطه‌ای که تزیق می‌شود باقی بماند. البته تزریق این ویروس به طور موقت سیستم ضدویروس چشم را فعال می‌کند.اکنون محققان در حال بهینه‌سازی این تکنیک و شناسایی ژن‌های مناسب برای جایگزینی هستند و امیدوارند به زودی بتوانند آزمایشات بالینی را با استفاده از این تکنیک جدید آغاز کنند.

اختلال آب سیاه به دلیل اختلال در جریان خون اعصاب بینایی بوجود می‌آید و با مرور زمان پیشرفت می‌کند. این عارضه معمولا با افزایش فشار چشم مرتبط است. مطالعات نشان می‌دهد آب سیاه ریشه ژنتیکی دارد و ممکن است تا پایان عمر علامتی نداشته باشد. بر اثر افزایش فشار داخل چشم، اعصاب بینایی انتقال دهنده تصاویر به مغز آسیب می‌بینند و بینایی به مرور کاهش می‌یابد. این بیماری در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به نابینایی شود. معمولا بیماری درمراحل اولیه بدون علامت و درد است، بنابراین به افرادی که در خانواده سابقه این بیماری را دارند و افراد میانسال و مسن توصیه می‌شود به طور دوره‌ای و حداقل سالی یک‌بار توسط چشم‌پزشک چکاپ شوند. علاوه بر سابقه خانوادگی، دیابت نیز یکی از مهمترین فاکتورهای خطر این عارضه است.

»چه عواملی باعث بروز گلوکوم می‌شوند

آب سیاه زمانی اتفاق می افتد که فشار مایع داخل چشم افزایش یابد و این مایع آن طور که باید در چشم گردش ندارد. به طور طبیعی بین قرنیه و عدسی چشم مایعی به نام زلالیه وجود دارد که از مویرگ‌ها ترشح می‌شود و تامین‌کننده مواد غذایی و اکسیژن برای عدسی و قرنیه است و از طرفی مواد زاید را از طریق خون دفع می‌کند. زلالیه همراه با زجاجیه فشار درونی چشم را ثابت نگه می‌دارد و شکل کروی چشم را حفظ می‌کند. در صورتی‌که در تصفیه زلالیه اختلالی به‌وجود آید و مایع به همان سرعتی که ترشح می‌شود بازجذب نشود، فشار چشم افزایش می‌یابد و عارضه آب‌سیاه رخ می‌دهد. علاوه بر عوامل ارثی، عفونت شدید چشم، مواد شیمیایی، بیماری‌های التهابی و انسداد عروق خونی داخل چشم نیز از عوامل غیر شایع آب سیاه هستند. بیماری آب سیاه معمولا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ اما ممکن است در یک چشم شدید‌تر باشد.

»انواع گلوکوم

- گلوکوم زاویه باز

این حالت شایع‌ترین نوع بیماریست. در این حالت مکانیسم بازجذب مایع زلالیه کاملا طبیعی است؛ ولی گردش مایع در چشم طبیعی نیست.

-گلوکوم زاویه بسته

شیوع این حالت در آسیا بیشتر از غرب است. در این حالت بازجذب مایع چشم به دلیل باریک بودن بیش از اندازه زاویه عنبیه و قرنیه به درستی صورت نمی‌گیرد. این حالت علاوه بر آب سیاه، می تواند منجر به دوربینی و آب مروارید شود.

»چه افرادی بیشتر در معرض آب سیاه قرار دارند

-افراد بالای 40 سال

-بیماران مبتلا به دیابت

افرادی که در خانواده سابقه ابتلا به دیابت دارند

-استفاده از برخی داروهای استروئیدی مانند پردنیزولون

-ضربه ناگهانی به چشم

-افرادی با دید ضعیف

»مهمترین علایم گلوکوم چیست

-کاهش یا از دست دادن بینایی

-دیدن هاله در اطراف نور متمرکز مانند چراغ

-قرمزی چشم

-چشم درد

-تهوع یا استفراغ

»آمار قابل تامل در مورد آب سیاه

-بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، گلوکوم دومین علت اصلی نابینایی در جهان است.

-بر اساس آمار، بیش از 60 میلیون نفر در سراسر جهان مشکوک به این عارضه هستند.

-گلوکوم زاویه باز رایج ترین شکل این بیماریست.

- بیش از سه میلیون نفر در آمریکا به این عارضه مبتلا هستند که نیمی از آنان از مشکل خود بی اطلاع هستند.

»گزارش کامل این تحقیقات در نشریه Investigative Ophthalmology and Visual Science منتشر شده است./