مباحث وموضوعات مذهبی واجتماعی و...

[مصطفی]

چرا به حضرت زينب (سلام الله عليها)"عقيله العرب" می گویند؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

يكي از القاب حضرت زينب (س) عقيلة‌العرب يا عقيله بني هاشم است و بنابر قول بعضي از ادباي عرب، «ة» عقيلة‌العرب تاي تأنيث است اما اگر به شكل دقيق‌تر بررسي شود، تاي مبالغه است نه تاي تأنيث؛ بنابراين عقيل يك فرد خردمند است و عقيلة‌العرب بانويي است كه منسوب به بني هاشم و از طرفي بسيار خردمند است.


حضرت زينب (س) در عين اينكه داراي ابعاد شخصيتي متعدد و والايي بودند، از عقل و خردمندي بسيار بالايي نيز برخوردار بودند و به اين خاطر است كه ايشان را عقيلة‌العرب و يا عقيله بني هاشم مي‌نامند.

عقیله، به زنی بزرگ منش گویند که در بین بستگان، عزیز و محترم و در خاندانِ خود، ارجمند باشد.

بر اساس بعضی از روایات، زینب (علیها‌السلام) دارای مجلس علمی پرباری بوده و زنانی که می‌خواستند مسائل دین را بیاموزند، در آن مجلس حاضر می‌شده و کسب دانش می‌کرده‌اند.(1)



پس از تمام شدن خطبه حضرت زينب(س) در کوفه، علی بن الحسین (علیهما السلام) متوجه عمه بزرگوارش حضرت زینب (علیها‌السلام) می‌شود و می‌گوید:
"عمه جان! تو به حمدالله ناخوانده، دانایی و نیاموخته، خردمند هستی ..."(2)

صفات برجسته‌ای در زینب(علیها‌السلام) جمع بوده که هیچ یک از زنان عصر او آن‌ها را دارا نبوده اند، لذاست که به عقيلة العرب و عقیله بنی‌هاشم (بانوی خردمند بنی‌هاشم) معروف گردید. لذا وقتی ابن عباس ـ صحابی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) ـ می‌خواهد از او روایتی نقل کند، چنین می‌گوید: "بانوی خردمند ما، زینب دختر علی چنین گفت ..."(3)



شهرت زینب (علیها‌السلام) بدین لقب تا حدی بود که وقتی می‌گفتند "بانوی خردمند"، همه می‌فهمیدند منظور زینب (علیها‌السلام) است. فرزندان او نیز به چنین لقبی افتخار می‌کردند و به «زادگان بانوی خردمند» شناخته شده بودند.




پي نوشتها:
1.ریاحین الشریعة، حجت السلام ذبیح الله محلاتی، جلد3، صفحه 75 - خصائص زینبیه، حجت الاسلام سید نورالدین جزایری، صفحه 27
2. احتجاج طبرسی، جلد 2، صفحه 305- بحار الانوار، جلد 45، صفحه 164
3- مقاتل الطالبین، صفحه60