مباحث وموضوعات مذهبی واجتماعی و...

[مصطفی]

آیا شیطان فرزند دارد و آنها نیز ملعون هستند؟

یکی از سوالات مطرح در خصوص شیطان اینکه آیا شیطان فرزند دارد و آنها نیز ملعون هستند؟

جواب:

شیطان دارای فرزندانی است که وی را کمک می کنند و تقریبا همه فرزندان وی راه او را در پیش گرفته و همانند او ملعون و مطرودند جز تعداد نادری از آنها؛ مانند شیطانی که همراه حضرت رسول اعظم (ص) آفریده شده بود و حضرت وی را مسلمان کرد.

آری شیطان هم مانند انسان ها دارای فرزندانی است. این مطلب، هم در قرآن و هم در روایات اهل بیت (ع) بیان شده است. قرآن می فرماید: "آیا شیطان و فرزندانش را به جای من دوست خود می گیرید، در صورتی که می دانید آنها دشمن شما هستند... ".[1]

علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار می فرماید: "روایت است که خداوند به ابلیس فرمود: "فرزندی به آدم ندهم، جز این که مانندش به تو می دهم و هر آدمی شیطانی همزاد خود دارد".[2]

فرزندان شیطان همانند خود شیطان برای گمراه کردن نسل انسان زاده شده و راه او را در پیش می گیرند. پس مسلما لعنت شیطان آنها را نیز شامل می شود. البته تا زمانی که راه شیطان را در پیش داشته باشند که تقریبا همه آنان این چنین هستند، مگر افراد نادری از ذریّه شیطان که مسلمان شده باشند.

علامه مجلسی در همین کتاب می فرماید: "به رسول الله عرض شد: آیا شما هم شیطانی به همراه خود دارید؟ فرمودند: آری، ولی خداوند مرا کمک کرده و توانستم او را مسلمان کنم".[3]


[1] "افتتخذونه و ذرّیته اولیاء من دونی و هم لکم عدو... "، کهف،50.

[2] ترجمه کتاب السماء و العالم، ص 243.

[3] همان، ص 254.

[فرید]

فضیلت و اثر حدیث شریف كساء

به نقل از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم )
در بـخـش نهایى حدیث شریف كساء كه راوى آن حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) هستند؛ آمده است كه حضرت على(علیه السلام)، از رسول خدا( صلی الله علیه و آله ) پرسیدند: چه اثر و فضیلتى براى این واقعه از جانب خداوند قرار داده شده است؟ رسول خدا( صلی الله علیه و آله ) در پاسخ فرمودند:
«قسم به آن‌كه به حق، مرا به پیامبرى مبعوث كرد، این حدیث در مجلسى از مجالس اهل زمین كه جمعى از دوستان و شیعیان ما در آن باشند، نقل نمى‌شود، مگر این‌كه از جانب پروردگار عالم بر آن‌ها رحمت نازل مى‌شود و ملائكه بر آن جمع احاطه نموده و براى آن‌ها طلب مغفرت مى‌كنند و اگر در بین آن‌ها انـدوهـناك و غمگینى باشد، اندوه و غمش برطرف مى‌شود». امیر مؤمنان على(علیه السلام) پس از شنیدن این آثار و فضایل فرمودند: »به خدا سوگند! ما و شیعیانمان در دنیا و آخرت رستگار شدیم و سعادت یافتیم».

[مصطفی]

آیا صدقه‌دادن برای امام زمان از وظایف منتظران است؟

هر انسانی در قبال امام زمان خود وظایفی دارد[۱] كه یكی از آنها دادن صدقه‌ است. انسان به دو صورت می‌تواند برای امام زمان صدقه دهد:
1. به نیابت از ایشان؛
2.برای سلامت ایشان.
هر دو نوع صحیح است و ثواب و بركات فراوان دارد.
خداوندِ متعال اجر رسالت پیامبر اسلام را مودتِ اهل بیت بیان می‌فرماید:

قُلْ لَا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى.[۲]
ای پیامبر بگو من هیچ پاداشی برای رسالتم از شما درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم (اهل‌بیتم).

یكی از جلوه‌های این مودت، دادن صدقه‌ است؛ ازاین‌رو، علمای دین نیز به این عمل سفارش می‌كنند؛ چنان‌كه سیدبن‌طاووس به فرزندش می‌گوید: «صدقه دادن برای امام زمان را پیش از صدقه‌دادنِ برای خود و عزیزانت قرار بده... كه سبب می‌شود [حضرت] به تو توجه و احسان فرماید».[۳]

آن‌گاه که علی‌بن‌ابی‌حمزه از امام موسی‌بن‌جعفر علیهما‌السلام درباره حج، نمازگزاردن و صدقه‌دادن برای زندگان و مردگان پرسید، امام فرمودند: «برای آنها صدقه بده و نماز بگزار که به دلیل صله و پیوندت به آنها، پاداش دیگری برایت خواهد بود».[۴]
در روایت دیگری امام جعفر صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «چه چیز شما را از نیكی به والدینتان در حالی كه زنده‌اند و پس از فوتشان، باز می‌دارد؟ برای آنان نماز بگزارید، از طرف ایشان صدقه بدهید، حج به جای آورید و روزه بگیرید. پس آنچه انجام داده‌اید، برای آنان و مثل آن ثواب برای شما خواهد بود و خداوند عزوجل به دلیل نیكی و صله‌ شخص، خیر بسیاری برای او خواهد افزود».[۵]
از این‌ دو روایت مشخص می‌شود كه نیابت برای انسان‌های زنده، صحیح و دارای اجر و ثواب است. فقیه بزرگ شیعه، در کتاب جواهر در این‌باره می‌گوید: «از نصوص شرع فهمیده می‌شود كه هدیه كردنِ ثواب در تمام مستحبات، به زندگان و مردگان جایز است».[۶]
شیخ صدوق نیز به سند خود از پیامبر چنین نقل نموده است: «هیچ بنده‌ای ایمان نمی‌آورد، تا اینكه من نزد او از خودش، خاندانم از خاندانش، و عترت من از عترتش، و ذات من از ذاتش نزد خود او محبوب‌تر باشد».[۷]

پی‌نوشت‌ها
۱. آقای موسوی اصفهانی در جلد دوم کتاب مكیال‌المكارم، هشتاد وظیفه را در این‌باره بیان فرموده‌اند.
۲. شوری: ۲۳.
۳. كشف‌المحجة، سیدبن‌طاووس ص۵۱.
۴. وسایل‌الشیعة، شیخ حر عاملی، ج۵، ص۳۶۸، ح۹.
۵. اصول كافی، کلینی، ج۲، ص۱۵۹، باب الوالدین، ح۷.
۶. جواهرالکلام، كتاب الوكالة.
۷. امالی، شیخ صدوق، ص۲۰۱.

[مصطفی]

اگر امام زمان(عج) سرانجام کشته می‌شود، پس چرا ما باید برای تعجیل در ظهورش دعا کنیم؟



(بسم الله الرحمن الرحیم)


اگر حضرت مهدی علیه‌السلام ظهور کند، سرانجام کشته می‌شود، پس چرا ما باید برای تعجیل در ظهورش دعا کنیم؟

حضرت مهدی علیه‌السلام پس از ظهور، حکومت اسلامی تشکیل می‌دهند و معنویت و عدالت را در جهان رونق می‌بخشند و با ظلم و فساد مبارزه می‌کنند تا آنجا که زمین، محل امنی برای بندگان خدا می‌گردد.
بنابراین، هدف آن حضرت، به ثمر‌ رساندن رسالت انبیا و ائمه است؛ هدفی که هزاران سال، پیامبران و افراد صالح به دنبال آن بوده‌اند و خون‌های پاکی در راه تحقق آن ریخته شده است، به این امید که روزی این وعده الهی در زمین تحقق یابد، البته باید به این نکته هم توجه کرد که خود آن حضرت نیز منتظر آن واقعه است و به همین دلیل، به مردم بارها توصیه کرده است تا برای تعجیل در ظهورش دعا کنند؛[۱] چراکه حضرت مهدی علیه‌السلام نمی‌تواند این همه ظلم و ستم و فساد و معصیت الهی را ببیند و ساکت باشد.
بنابر آنچه گذشت، آیا درست است که بگوییم این وضعیت ادامه داشته باشد، اما حضرت مهدی علیه‌السلام چند سالی بیشتر عمر کند!؟ حتی انسان‌های معمولی هم راضی‌اند تا با شهادت خود، ریشه ظلم و فساد و جنایت را از بین ببرند. امام حسین علیه‌السلام فرمود: در جامعه‌ای که به حق عمل نشود و باطل ترک نگردد، مؤمن، مشتاق لقای پروردگار خود می‌شود.[۲]
به طور خلاصه باید گفت:
۱. تحمّل وضع کنونی برای آن حضرت بسیار سخت است و ما نباید راضی به ادامه این حال باشیم؛ چنان‌که خود حضرت راضی نیستند.
۲. دست‌آوردهای ظهور و قیام آن حضرت بسیار عظیم است؛ یعنی حاصل تلاش‌های هزاران پیامبر الهی است که در طول تاریخ آمده و زحمت کشیده‌اند.
۳. این‌طور نیست که حضرت به‌زودی از دنیا برود، بلکه خود حضرت، مدتی طولانی حکومت می‌کند و بعد از ایشان نیز حکومت ادامه خواهد داشت.
۴. ما تنها برای رهایی و آسایش خود، فرج را طلب نمی‌کنیم (هر چند که عده‌ای چنین هستند)، بلکه خواهان غلبه دین حق و به اهتزاز درآمدن پرچم توحید هستیم که آرزوی خود امام مهدی علیه‌السلام نیز می‌باشد.
علاوه‌ بر این، به شهادت‌رسیدن امام مهدی علیه‌السلام قطعی نیست؛ زیرا در برخی از روایت‌ها آمده است که آن حضرت، به مرگ طبیعی رحلت می‌کنند؛[۳] لذا طبق این فرض، پرسش مذکور، بی‌معنا خواهد بود.

پی‌نوشت‌ها
۱. کمال‌الدین، ص۴۸۵، ح۴.
۲. تحف‌العقول، ص۲۴۵.
۳. بحارالانوار، ج۵۳، ص۹۳، ح۱۰۳.

» پورتال جامع مهدویت

[مصطفی]

چگونه دعا برای فرج امام زمان، باعث فرج در کارهای خودمان می‌شود؟

امام زمان در نامه‌ای فرموده‌اند: «وَ اَکثِرُوا الدُّعاءَ بِتَعجیلِ الفَرَجِ فَإنَّ ذلِک فَرَجُکُم؛ برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید؛ زیرا مایه فرج شماست».[1] این فرج می‌تواند دو معنا داشته باشد:
۱. وقتی دعا می‌کنیم که امام زمان ظهور کند، طبیعی است که ظهور ایشان باعث گشایش امر شیعیان و آسایش ما می‌شود و مشکلات ما حل خواهد شد؛ پس فرج امام زمان باعث فرج ما نیز می‌شود؛
۲. دعا برای ظهور ایشان، باعث جلب توجهات امام به ما می‌شود و آن حضرت در حق ما دعا می‌کند و مشکلات ما با توجهّات امام حل می‌شود؛ بنابراین، دعا برای ظهور، باعث گشایش کارهای ما می‌شود، هر چند خود ظهور محقق نشود.
هم‌چنین دعا‌کردن، روح امید را در انسان زنده نگه می‌دارد و امید‌داشتن، خود موجب گشایش است؛ زیرا ناامیدی باعث به بن‌بست رسیدن است.

پی‌نوشت‌ها۱
۱. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ص۴۸۵، باب توقیعات، ح۴.

[مصطفی]

کارگزاران دولت حضرت‌ مهدی علیه‌السلام چه کسانی هستند؟

در حکومتی که رهبری آن به‌عهده حضرت‌ مهدی علیه‌السلام است، کارگزاران و مسئولان حکومت او نیز باید از بزرگان و نیکان امت باشند؛ لذا طبق آنچه در روایات آمده است، ترکیب دولت حضرت‌ مهدی علیه‌السلام را پیامبران، جانشینان آنان، تقواپیشگان و صالحان روزگار تشکیل خواهند داد.
در روایتی می‌خوانیم که حضرت‌ عیسی علیه‌السلام به حضرت ‌مهدی علیه‌السلام می‌گوید: «همانا من به‌ عنوان وزیر فرستاده شده‌ام نه امیر و فرمانروا».[1]
همچنین در روایتی آمده است که حضرت ‌عیسی علیه‌السلام، وزیر حضرت مهدی علیه‌السلام و پرده‌دار و جانشین آن حضرت است.[2]
و نیز در روایتی دیگر آمده است: «...آنگاه عیسی فرود می‌آید و مسئول دریافت اموال حضرت ‌قائم می‌شود و اصحاب کهف نیز در پشت سر او خواهند بود».[3]
حضرت علی علیه‌السلام می‌فرماید: «سپاهیان در پیشاپیش حضرت‌ مهدی علیه‌السلام قرار می‌گیرند و قبیله هَمدان، وزیران او خواهند بود».[4]
و نیز در روایتی می‌خوانیم: «مردان الاهی با مهدی علیه‌السلام همراه هستند؛ مردانی که به دعوت او پاسخ گفته‌اند و او را یاری می‌کنند. آنان وزیران و دولتمردان او هستند که بار سنگین مسئولیت‌های حکومت را بر دوش می‌کشند».[5]


پی‌نوشت‌ها
1. ملاحم، ابن‌طاووس، ص83؛ الفتن، ابن‌حماد، ص160.
2. غایة‌المرام، ص697؛ حلیة‌الابرار، السید هاشم البحرانی، ج2، ص620.
3. همان.
4. عقد الدور فی الخبار المنتظر، یوسف المقدسی، ص97.
5. وافی، فیض کاشانی، ج2، ص114، به نقل از فتوحات مکیه؛ نورالابصار، محمد‌تقی موسوی اصفهانی، ص187.

[مصطفی]

چرا امام زمان(عج) ظهور نمی‌کند؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)


چرا امام زمان ظهور نمی‌کند؟

باید توجه داشت که اصل ظهور و آمدن امام مهدی علیه‌السلام و پُر‌کردن زمین از عدل و داد، از وعده‌های الهی است و خداوند هرگز برخلاف‌ وعده‌اش عمل نمی‌کند؛ بنابراین، ظهور حتماً اتفاق خواهد افتاد و چیزی نمی‌تواند مانع شود.
اما اینکه امام زمان چه وقت ظهور می‌کند، زود یا دیر، این به دست مردم و بسته به شرایط است. هر چه شرایط زودتر فراهم شود، امام سریع‌تر ظهور می‌کند؛ همین‌طور با تأخیر فراهم‌آمدن شرایط، ظهور نیز به تأخیر می‌افتد. از این لحاظ می‌توان گفت حضرت آوردنی است و برای تعجیل ظهورش باید تلاش کرد!
برخی از شرایط که باید فراهم شوند، از این قرارند:

۱. یاران شایسته
اگر نهضت و قیامی بخواهد ثمر ببخشد، به افرادی دل‌داده احتیاج دارد که اوامر رهبر را با تمام توان به‌جا آورند و در راه خدمت، سر از پا نشناسند؛ خود را فدای هدف و برپایی عدالت و معنویت کنند؛ بصیر و آشنا به مسائل دینی و در همان حال اهل جهاد، مبارزه، کار و خدمت باشند؛ بنابراین، باید عده‌ای خود را به این سطح از علم، معرفت، خدمت، فداکاری و تلاش برسانند تا یکی از شرایط و زمینه های ظهور فراهم آید؛

۲. پذیرش عمومی
یکی از عوامل دیگر پیروزی یک نهضت، مقبولیّت مردمی است؛ یعنی باید جامعه در سطحی باشد که پذیرای اوامر امام بوده، به آنها عمل کند؛ جامعه‌ای عدالت‌خواه و معنویت‌طلب باشد؛ مردم عدالت را بپذیرند، هر چند به ضررشان باشد؛ از جان و دل، پیشرفت معنویت و ارزش‌های الهی و انسانی در جامعه را بخواهند و به این باور رسیده باشند که غیر از امام معصوم، کسی نمی‌تواند جهان امروز را نجات دهد.
اما به‌راستی چه وقت مردم به این عقیده و بینش می‌رسند؟ وقتی به این نتیجه می‌رسند که تمام حکومت‌ها و گرایش‌ها را تجربه کنند و همه مدعیان با انواع تفکر، به مرور زمان بر سر کار آیند و نارسایی و ناتوانی همگی آنها برای مردم آشکار گردد. از این‌رو در روایات آمده است: «دولت مهدی آخرین دولت‌هاست»[۱] تا عده‌ای نگویند: اگر قدرت دست ما بود، ما هم می‌توانستیم!
وقتی مردم از تمام مکتب‌ها و حکومت‌ها قطع امید کردند ـ چنانکه این اتفاق در غرب، در حال وقوع است ـ خواهان منجی الهی می‌شوند و این ظرفیت را در خود ایجاد می‌کنند که هر چه منجی الهی گوید، با جان و دل بپذیرند و به‌جا آورند. چنین جامعه‌ای، جامعه منتظر است و با چنین شرایطی می‌توان توقّع ظهور داشت.

پی‌نوشت‌ها
۱. الارشاد، شیخ مفید، ج۲، ص۳۸۵.

[مصطفی]

چرا به حضرت زينب (سلام الله عليها)"عقيله العرب" می گویند؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

يكي از القاب حضرت زينب (س) عقيلة‌العرب يا عقيله بني هاشم است و بنابر قول بعضي از ادباي عرب، «ة» عقيلة‌العرب تاي تأنيث است اما اگر به شكل دقيق‌تر بررسي شود، تاي مبالغه است نه تاي تأنيث؛ بنابراين عقيل يك فرد خردمند است و عقيلة‌العرب بانويي است كه منسوب به بني هاشم و از طرفي بسيار خردمند است.


حضرت زينب (س) در عين اينكه داراي ابعاد شخصيتي متعدد و والايي بودند، از عقل و خردمندي بسيار بالايي نيز برخوردار بودند و به اين خاطر است كه ايشان را عقيلة‌العرب و يا عقيله بني هاشم مي‌نامند.

عقیله، به زنی بزرگ منش گویند که در بین بستگان، عزیز و محترم و در خاندانِ خود، ارجمند باشد.

بر اساس بعضی از روایات، زینب (علیها‌السلام) دارای مجلس علمی پرباری بوده و زنانی که می‌خواستند مسائل دین را بیاموزند، در آن مجلس حاضر می‌شده و کسب دانش می‌کرده‌اند.(1)



پس از تمام شدن خطبه حضرت زينب(س) در کوفه، علی بن الحسین (علیهما السلام) متوجه عمه بزرگوارش حضرت زینب (علیها‌السلام) می‌شود و می‌گوید:
"عمه جان! تو به حمدالله ناخوانده، دانایی و نیاموخته، خردمند هستی ..."(2)

صفات برجسته‌ای در زینب(علیها‌السلام) جمع بوده که هیچ یک از زنان عصر او آن‌ها را دارا نبوده اند، لذاست که به عقيلة العرب و عقیله بنی‌هاشم (بانوی خردمند بنی‌هاشم) معروف گردید. لذا وقتی ابن عباس ـ صحابی پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) ـ می‌خواهد از او روایتی نقل کند، چنین می‌گوید: "بانوی خردمند ما، زینب دختر علی چنین گفت ..."(3)



شهرت زینب (علیها‌السلام) بدین لقب تا حدی بود که وقتی می‌گفتند "بانوی خردمند"، همه می‌فهمیدند منظور زینب (علیها‌السلام) است. فرزندان او نیز به چنین لقبی افتخار می‌کردند و به «زادگان بانوی خردمند» شناخته شده بودند.




پي نوشتها:
1.ریاحین الشریعة، حجت السلام ذبیح الله محلاتی، جلد3، صفحه 75 - خصائص زینبیه، حجت الاسلام سید نورالدین جزایری، صفحه 27
2. احتجاج طبرسی، جلد 2، صفحه 305- بحار الانوار، جلد 45، صفحه 164
3- مقاتل الطالبین، صفحه60

[فرید]

فضیلت دعای سمات

حضرت صادق(ع) فرمود: «پس بگیرید این دعا را بر دشمنان خود از سایر مردم و این از عمیق مکنون علم و مخزون علم است. پس بخوانید آن را برای حاجت که به خدا دارید و ظاهر نکنید آن را برای سفها، زنان، کودکان، ستم‌کاران و منافقان.»
حضرت امام محمدباقر(ع) فرمود که: «اگر مردمان می‌دانستند آن چه ما می‌دانیم از سوال‌ها که در این دعاست و بزرگی کار آن نزد خدای تعالی و زودی اجابت خدای تعالی، خواننده آن را با آن چه ذخیره نهاده است خدا از ثواب نیکو، وی را به سبب این دعا با یک دیگر با شمشیر جنگ کردندی و اگر سوگند خورم که اسم اعظم خدای تعالی در آن است، راست خورده باشم و این از علم نهانی است.»

زمان خواندن دعا
از اخبار معلوم می‌شود که این دعا را قریب به غروب آفتاب جمعه باید خواند، که هنگام استجابت است؛ چنان چه فاطمه زهرا(س) شخصی را به بام می‌فرستاد در آخر روز جمعه، آن هنگامی که خورشید شروع به غروب می‌کرد، تا آن مخدره را اطلاع بدهد برای دعا.
بالجمله روایات بسیار از ائمه اطهار (علیه‌السلام) در فضیلت و ثواب و برآمدن حاجات برای این دعا وارد است.

[مصطفی]

انسان چگونه می‌تواند بفهمد که ارتباط روحی با امام زمان پیدا کرده است؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

انسان چگونه می‌تواند بفهمد که ارتباط روحی با امام زمان پیدا کرده است؟

برای این ‌که بدانیم ارتباط روحی با امام داریم، ابتدا باید معنا و منظور از آن را بدانیم. منظور از ارتباط معنوی، توجه قلبی یافتن است؛ یعنی انسان، قلب و فکر و احساس و اندیشه‌اش را متوجه امام نماید و با تمام وجود، رو به امام کند و حضور قلب داشته باشد و امام مهدی علیه‌السلام را در تمام لحظات زندگی، احساس کند و خود را در محضر حضرت ببیند. برای ارتباط معنوی با امام زمان می‌توانیم زیارت آل‌یاسین، دعای فرج، دعای ندبه، نماز امام زمان و همه اعمالی که مربوط به امام عصر است، انجام دهیم. اگر هنگام خواندن این دعاها حضور قلب داشتیم و کلمات را با توجه خواندیم، ارتباط معنوی با امام یافته‌ایم و اگر هنگام خواندن، فقط الفاظ را به زبان آوریم و حواسمان جای دیگری باشد، ارتباطی نیافته‌ایم.
در نتیجه، اگر دعا و زیارت را با حضور قلب (توجه به متن و معنای جملات) می‌خوانید، ارتباط روحی با امام دارید، البته از آثار آن نیز می‌توان فهمید که ارتباط وجود دارد یا نه؛ به این صورت که اگر خواندن این دعاها و هر دعای دیگری، باعث شود بیشتر خود را در محضر آن امام مهربان ببینیم و بیشتر به یاد او باشیم و ما را هر روز بیشتر از دیروز، به ترک گناه و معصیت سوق دهد و به انجام‌دادن واجبات و مستحبات علاقه‌مندتر کند، معلوم می‌شود ارتباطی وجود داردچرا که ثمربخش شده است.
البته همه اینها، با تمرین میسّر می‌شود و وظیفه ما این است که با توجه کامل، این اعمال را انجام دهیم. اگر کسی در حد توان تلاش کرد، باقی مسائل با توجه حضرت، حل می شود و به تدریج این احساس معنوی را درک می‌کند، اما آنچه مهم می‌نماید این است که باید آهسته و پیوسته باشد؛ یعنی کم امّا همیشه عمل کند و برای نتیجه عجله ننماید.

» پورتال جامع مهدویت

[مصطفی]

(بسم الله الرحمن الرحیم)

آیا می‌توان امام زمان را در خواب دید؟

درپاسخ باید گفت که نه‌تنها چنین چیزی ممکن است، بلکه واقعیت هم دارد؛ چرا که شیطان، هرگز به صورت پیامبر و معصومان درنمی‌آید و دلیل آن، وجود روایات‌هایی است که یاران پیامبر و معصومان، آنان را پس از شهادتشان در خواب دیده و چون به امام دیگر، بازگو نموده‌اند، مورد تأیید قرار گرفته است.
امام صادق علیه‌السلام در تأیید این گونه خواب‌ها می‌فرمایند: «پدرم از جدّم و جدّم از پدرش و او نیز از رسول خدا نقل فرموده‌اند: من رآنی فی منامه، فقد رآنی، فإنّ الشیطان لا یتمثّل فی صورتی و لا فی صورة أحدٍ من أوصیائی و لا فی صورة أحدٍ من شیعتهم؛ هرکس مرا درخواب ببیند، به یقین مرا دیده است؛ زیرا شیطان نه بصورت من و نه به صورت یکی از اوصیای من و نه به صورت یکی از پیروان آنان، ظاهر نخواهد شد».[1]
علّامه مجلسی در شرح و تفسیر این حدیث می‌فرماید: «و این خبر، دلالت دارد که هرگز شیطان به صورت پیامبر و امامان معصوم علیهم السلام، ظاهر نمی‌گردد». سپس اضافه می‌کند که «شاید مراد از شیعیان، همان شیعیان و پیروان خالص آن حضرات؛ مانند سلمان و ابوذر و... باشد».[2]
شیخ صدوق می‌نویسد: «در اخبار صحیحه از ائمه اطهار، این گونه آمده است که هر فردی، پیامبر یا یکی از امامان معصوم را در خواب ببیند که وارد شهر یا روستایی می‌شود، امنیّت آن شهر یا روستا فراهم خواهد شد و مردمان آن بلاد، به آرزوهایشان خواهند رسید».[3]
آیا خواب غیر معصوم حجّت است؟؛ در آنچه پیش‌تر گذشت، روشن شد که امکان دیدن رسول خدا و ائمه معصومین در خواب، وجود دارد. حال ممکن است سؤال شود که اگر کسی پیامبر یا امام معصوم را در خواب دید و سخن یا حکم یا دستوری از جانب حضرت ابلاغ نمود، آیا آن سخن، لازم‌الاجراست؟
باید گفت که این امور نسبت به خود پیامبر و امام، لازم‌الاجراست، اما نسبت به غیر معصوم، حجّت نبوده و لازم‌الاجرا نیست؛ به عنوان مثال، وقتی حضرت ابراهیم علیه‌السلام، در خواب می‌بیند که فرزندش را ذبح می‌کند، آن خواب را حجت دانسته و لازم‌الاجرا می‌داند، و یا اینکه امام حسین علیه‌السلام به عبدالله‌بن‌جعفر که تلاش زیادی برای بازگشت امام حسین علیه‌السلام می‌کرد، فرمودند: «إنّی رأیت رسول‌الله فی منامی و أمریی بأمر لابدّ أن أنتهی إلیه؛ همانا رسول خدا را در خواب دیدم، مرا دستوری داد که در حال انجام آن مأموریت هستم». عبدالله پرسید: آن خواب چیست؟ حضرت فرمودند: «تاکنون آن را برای کسی نگفته‌ام و از این پس هم برای کسی نخواهم گفت تا خدای خود را ملاقات کنم».[4]
بنابراین، خواب معصوم برای خود معصوم حجّت بوده و لازم‌الاجراست، امّا نسبت به مردم عادی، حجّت نبوده و اگر پیامی در آن باشد، لازم‌الاجرا نخواهد بود.

پی‌نوشت‌ها
1. بحار‌الأنوار، علامه مجلسی، ج 58، ص176.
2. همان، ص234.
3. کمال‌الدین، شیخ صدوق، ج 1، ص210.
4. تاریخ طبری، محمدبن‌جریر طبری، ج3، ص297.

» پورتال جامع مهدویت

[مصطفی]

صدقه‌دادن برای سلامتی امام زمان، چه فضیلتی دارد؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

صدقه‌دادن برای سلامتی امام زمان، چه فضیلتی دارد؟

اصل صدقه‌دادن، دارای ارزش و ثواب بسیاری است و می‌تواند بلاها را از انسان دور کند و اگر انسان از طرف امام زمان و به نیابت از ایشان صدقه دهد، هم برای خود انسان مؤثر بوده و هم برای وجود نازنین حضرت ولی‌عصر، دارای ارزش خواهد بود:
برای انسان تأثیر دارد؛ زیرا هدیه به مؤمن ـ آن هم به بهترین مؤمنان ـ ثواب بسیاری دارد.
برای حضرت نیز دارای ارزش است؛ زیرا موجب می‌شود که خداوند به او برکات بیشتری دهد و بر عنایاتش بیافزاید و عنایات خداوند، حد و حصری ندارد. همچنین موجب دفع بلا از وجود نازنین حضرت می‌گردد؛ زیرا خداوند متعال، حضرت را از راه‌هایی که از آن جمله «صدقه‌دادن» است، حفظ می‌نماید.
هر انسانی در قبال امام زمان خود وظایفی دارد[۱] كه یكی از آنها دادن صدقه‌ است. انسان به دو صورت می‌تواند برای امام زمان صدقه دهد:
1. به نیابت از ایشان؛
2.برای سلامت ایشان.
هر دو نوع صحیح است و ثواب و بركات فراوان دارد.
خداوندِ متعال اجر رسالت پیامبر اسلام را مودتِ اهل بیت بیان می‌فرماید:

قُلْ لَا أَسْئَلُكُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى.[۲]
ای پیامبر بگو من هیچ پاداشی برای رسالتم از شما درخواست نمی‌کنم جز دوست‌داشتن نزدیکانم (اهل‌بیتم).

یكی از جلوه‌های این مودت، دادن صدقه‌ است؛ ازاین‌رو، علمای دین نیز به این عمل سفارش می‌كنند؛ چنان‌كه سیدبن‌طاووس به فرزندش می‌گوید: «صدقه دادن برای امام زمان را پیش از صدقه‌دادنِ برای خود و عزیزانت قرار بده... كه سبب می‌شود [حضرت] به تو توجه و احسان فرماید».[۳]

آن‌گاه که علی‌بن‌ابی‌حمزه از امام موسی‌بن‌جعفر علیهما‌السلام درباره حج، نمازگزاردن و صدقه‌دادن برای زندگان و مردگان پرسید، امام فرمودند: «برای آنها صدقه بده و نماز بگزار که به دلیل صله و پیوندت به آنها، پاداش دیگری برایت خواهد بود».[۴]
در روایت دیگری امام جعفر صادق علیه‌السلام می‌فرماید: «چه چیز شما را از نیكی به والدینتان در حالی كه زنده‌اند و پس از فوتشان، باز می‌دارد؟ برای آنان نماز بگزارید، از طرف ایشان صدقه بدهید، حج به جای آورید و روزه بگیرید. پس آنچه انجام داده‌اید، برای آنان و مثل آن ثواب برای شما خواهد بود و خداوند عزوجل به دلیل نیكی و صله‌ شخص، خیر بسیاری برای او خواهد افزود».[۵]
از این‌ دو روایت مشخص می‌شود كه نیابت برای انسان‌های زنده، صحیح و دارای اجر و ثواب است. فقیه بزرگ شیعه، در کتاب جواهر در این‌باره می‌گوید: «از نصوص شرع فهمیده می‌شود كه هدیه كردنِ ثواب در تمام مستحبات، به زندگان و مردگان جایز است».[۶]
شیخ صدوق نیز به سند خود از پیامبر چنین نقل نموده است: «هیچ بنده‌ای ایمان نمی‌آورد، تا اینكه من نزد او از خودش، خاندانم از خاندانش، و عترت من از عترتش، و ذات من از ذاتش نزد خود او محبوب‌تر باشد».[۷]

پی‌نوشت‌ها
۱. آقای موسوی اصفهانی در جلد دوم کتاب مكیال‌المكارم، هشتاد وظیفه را در این‌باره بیان فرموده‌اند.
۲. شوری: ۲۳.
۳. كشف‌المحجة، سیدبن‌طاووس ص۵۱.
۴. وسایل‌الشیعة، شیخ حر عاملی، ج۵، ص۳۶۸، ح۹.
۵. اصول كافی، کلینی، ج۲، ص۱۵۹، باب الوالدین، ح۷.
۶. جواهرالکلام، كتاب الوكالة.
۷. امالی، شیخ صدوق، ص۲۰

» پورتال جامع مهدویت

[مصطفی]

سخنی که پیامبر(ص) درباره ظهور مهدی(عج) به حضرت زهرا(س) فرمود



(بسم الله الرحمن الرحیم)

على بن هلال از پدرش روايت نموده كه گفت در بیماری پيامبر(ص)، حضورش شرفياب شدم، ديدم فاطمه (س) در بالين پدرش نشسته و اشك مى‌ريزد چون صداى گريه اش بلند شد، پيامبر سر برداشت و فرمود:
فاطمه جان! چرا گريه مى‌کنى؟
عرض كرد: مى ترسم بعد ازشما احترام ما از دست برود؟
فرمود: عزيزم، مگر نمى‌دانى كه خداوند به اهل زمين نگاه كرد و پدرت را از ميان آنان برگزيد، سپس نظر كرد و شوهرت را انتخاب كرد، و به من وحى فرمود كه تو را به او تزويج كنم؟
دخترم! ما اهل بيتى هستيم كه خداوند عزوجل هفت فضيلت به ما عطا فرموده كه به هيچ كس قبل و بعد ازما عطا نفرموده است، و آن اين كه:
من خاتم پيامبران نزد خدا و بهترين آنها و محبوبترين بندگان مى‌باشم و با اين امتيازات پدر تو مى‌باشم، جانشين من بهترين جانشينان پيغمبران و محبوبترين آنها نزد خداست، و او شوهر تو است شهيد ما بهترين شهداء و محبوبترين آنان نزد خداوند است و او حمزه بن عبدالمطلب عموى پدر و شوهرت مى‌باشد، جعفربن ابيطالب كه با دو بال در بهشت با فرشتگان پرواز مى‌كند پسر عموى پدرت و برادر شوهرت از ما است، در سبط اين امت كه حسن و حسين دو فرزند تو و دو آقاى اهل بهشت مى‌باشند از ماست، و به خدا قسم كه پدرشان افضل از آنهاست.

يا فاطمة و الذى بعثنى بالحق ان منهما مهدى هذه الامة اذا صارت الدنيا هرجاً و مرجاًًً و تظاهرت الفتن و انقطعت السبل و اغار بعضهم على بعض فلا كبير يرحم صغيراً و لا صغير يوقر كبيراً فيبعث الله عند ذلك منهما من يفتح حصون الضالة و قلوباً غلفاً يوم بالدين فى آخر الزمان كما قمت به فى آخر الزمان و يملاء الارض عدلاً كما ملئت جوراً .

اى فاطمه ! به خداوندى كه مرا به راستى برانگيخته، مهدى اين امت نيز از ايشان مى باشد، موقعى كه دنيا هرج و مرج شود و آشوبها پديد آيد و راهها مسدود گردد و اموال يكديگر را به غارت برند، نه بزرگتر به كوچكتر رحم كند و نه كوچكتر احترام بزرگتر را نگاه دارد، خداوند كسى را برانگيزد كه قلعه هاى ضلالت و دلهاى قفل زده را بگشايد و اساس دين را در آخر الزمان استوار سازد، چنان كه من در آخر الزمان پايدار گردم و زمين را پراز عدل نمايد چنان كه از ظلم پر شده باشد... .

» «كشف الغمه،5 - اربعين حديث فى المهدى ذكر المهدى و نعوته و حقيقة مخرجه»

[مصطفی]

«برزخ» از چه زمانی شروع می‌شود؟!

(بسم الله الرحمن الرحیم)

عالم برزخ برای مؤمنان سرشار از نشاط و آرامش و برای گناهکاران و ظالمان جایگاهی است که به خاطر شدت عذاب و نزاع و درگیری هر روز آرزوی مرگ می‌کنند.


عالم مردگان از جمله عوالمی است که همواره وقتی با آن مواجه می‌شویم سؤالات و ابهامات بسیاری برای ما به وجود می‌آید و هر فردی علاقه دارد بیشتر از این عالَم بداند چراکه مرگ از جمله مباحثی است که هر فردی روزی با آن دست به گریبان خواهد شد. آنچه در ادامه می‌‌آید بخش نخست از سلسله مباحثی است که به طرح پرسش و پاسخ درباره مرگ و معاد می‌پردازد و از کتاب «عالم برزخ؛ عالم حیات و زندگی» نوشته حجت‌الاسلام اسدالله محمدی‌نیا از پژوهشگران حوزه علمیه قم عنوان می‌شود:

از مجموع روایات چنانچه در آیات هم بیان شده، استفاده می‌شود که عالم برزخ و قبر مؤمنان سرشار از نشاط و آرامش و لذت و نشست و برخاست با خوبان است، اما برای گناهکاران و ظالمان جایگاهی است که به خاطر شدت عذاب و نزاع و درگیری هر روز آرزوی مرگ می‌کنند.

1-برزخ از چه زمانی شروع می‌شود؟

انسان به محض اینکه روح از بدنش جدا شد، قیامتش شروع می‌شود که ابتدای قیامت، عالم برزخ است و به عالم برزخ قیامت صغری هم گفته می‌شود بر همین اساس پیامبر اکرم (ص) فرمود:

«إذا ماتَ أحَدُکُم فَقد قامَت قِیامَتُهُ ، یَرى ما لَهُ مِن خَیرٍ و شَرٍّ»

زمانی که یکی از شما می‌میرید، قیامتش برپا می‌شود و تمام اعمال خوب و بدش را می‌بیند.

و نیز آن حضرت (ع) فرمود:

«المَوتُ بابُ الآخِرَةِ»

مرگ ابتدا و درب ورودی به قیامت است.

2-عالم برزخ کجاست؟

سؤال: عالم برزخی که بیان شد، کجاست؟ آیا در عالم دیگری است که ما اطلاع نداریم و یا در آسمان‌ها و کراتی است که بشر دسترسی به آن ندارد؟!

پاسخ: خداوند برای آگاهی بشر از عالم برزخ، خواب را ایجاد نمود تا بشر عالم قبر و برزخ را متوجه شود به عنوان مثال، وقتی شما در منزل کنار افراد خانواده خوابیده‌اید و خواب‌های بسیار خوشحال کننده و خواب‌های بسیار وحشتناک می‌بینید و بعد برای دیگران تعریف می‌کنید، این خواب‌های خوب یا بد، همان عالم برزخ متصل و در درون شما و در درون همین دنیای شماست، بنابر این می‌توان گفت عالم برزخ در دل و درون همین دنیاست.

همانگونه که انسان به محض خوابیدن در عالم خواب، خواب خوب یا بد می‌بیند، در بهترین مکان‌ها و با بهترین اقوام و بستگان هست و از لذیذترین غذاها استفاده می‌کند و یا خواب می‌بیند یا بدترین افراد و وحشتناک‌ترین حیوانات درگیر و به طوری که وقتی از خواب بیدار می‌شود، اثر آن خواب خوب و بد تا مدتی هست، عالم برزخ و قبر هم مثل خواب است، انسان به محض مردن یا در وضع خوبی به سر می‌برد، به طوری که با کسانی که قبل از او مرده‌اند ارتباط برقرار می‌کنند و به گرمی از او استقبال می‌کنند و یا به محض مردن با انواع و اقسام عذاب‌ها روبرو می‌شوند.

بنابر این می‌توان گفت عالم قبر در درون و باطن و ملکوت همین دنیاست و فقط فرقشان در ابتداست. لذا می‌بینیم دو نفر در یک اطاق با هم خواب‌اند، یکی خواب خوب و دیگری خواب بد می‌بیند و فرد سومی که بیدار است مشغول کار خودش است. این سه نفر، سه صورت زندگی دارند و هر سه نفر هم در یک جا هستند، البته همانطوری که قبلا بیان شد، در عالم برزخ فقط روح نیست، بلکه روح همراه با بدن مثالی و بدن مناسب عالم قبر است.

3-علت وجود عالم برزخ چیست؟

هر کاری مراحل دارد، مرحله اول، متوسط، آخر. از این رو یک دفعه از مرحله اول به آخر رفتن گاهی برای انسان شوک‌آور و تعجب برانگیز است؛ انسان از دنیا بخواهد یک دفعه به آخرتی برود که بسیار از جهت ثواب و عقاب فرق دارد به طور طبیعی برای بشر قابل تحمل نیست. خداوند، عالم قبر با آن بدن مثالی و با آن ثواب و عقاب‌های مخصوص عالم برزخ را قرار داده تا بشر از نظر روحی آمادگی پیدا کند. به علاوه درست است که عالم قبر، عالم تکلیف نیست، اما از روایات استفاده می‌شود که انسان مؤمن می‌تواند برخی از کمبودهای دنیایش را در قبر جبران کند.

بر همین اساس امام موسی‌بن‌جعفر (ع) فرمود:

هر کس از دوستان و شیعیان ما بمیرد و هنوز به طور کامل قرآن را فرا نگرفته باشد در قبرش به او تعلیم می‌دهند، تا خداوند بدین وسیله درجاتش را بالا برد، چرا که درجات بهشت به اندازه آیات قران است. به او گفته می‌شود. از طرف دیگر علم و آگاهی از عالم قبر و جزئیات آن در حدی که بیان شده نقش بالایی در سازندگی روحی فرد دارد.

4-آیا برزخ جنبه همگانی دارد؟

قرآن کریم می‌فرماید:

«وَیَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ یُقْسِمُ الْمُجْرِمُونَ مَا لَبِثُوا غَیْرَ سَاعَةٍ»

روزی که قیامت برپا می‌شود گناهکاران سوگند یاد می‌کنند که جز ساعتی (و لحظه‌ای در عالم برزخ) توقف نکرده‌اند. (در صورتی که آیه را به معنای ناچیز بودن عالم دنیا و برزخ در برابر قیامت ندانیم).

از این آیه استفاده می‌شود که گروهی در عالم قبر به خواب فرو می‌روند و از زندگی برزخی خود آگاهی ندارند و روز قیامت که به پا می‌شود گویی از خواب بیدار شده‌اند و هزاران سال در قبر را ساعتی می‌پندارند مانند جریان میراندن حضرت «عُزَیر» به مدت صد سال و به خواب رفتن اصحاب کهف به مدت 309 سال، به طوری که وقتی بیدار شدند گمان کردند یک روز یا چند ساعت خواب بودند.

و برخی روایات هم به صراحت می‌فرماید: عالم برزخ برای کسانی که ایمان خالص یا کفر خالص‌اند، است اما بقیه مردم به حال خود رها می‌شوند و به آنها توجه نمی‌شود.

به امام باقر (ع) گفته شد: «من المسئولون فی قبورهم؟»؛ چه کسانی در قبر مورد سؤال قرار می‌گیرند؟

آن حضرت (ع) در پاسخ فرمودند:

«مَنْ مَحَضَ الْإِیمَانَ مَحْضاً أَوْ مَحَضَ الْکُفْرَ مَحْضاً»

کسانی که ایمان خالص یا کفر خالص‌اند.

راوی سؤال کرد: پس بقیه مردم چه می‌شوند؟

آن حضرت (ع) فرمود:

«وَ الْآخَرُونَ یُلْهَوْنَ عَنْهُم»

بقیه مردم به حال خود رها می‌شوند و به آنان توجهی نمی‌شود.

اما از برخی آیات استفاده می‌شود که برزخ همگانی است و مخصوص دو گروهی که در روایت آمده نیست.

قرآن کریم در این مورد می‌فرماید:

«و مِنْ وِرائِهِمْ بَرَزَخُ إِلى یَوْمِ یُبْعَثُونَ»

در پیش روی آنها (مشرکان و گناهکاران) برزخی است تا روز قیامت.

حال با توجه به آنچه ذکر شد، آیا برزخ برای همه هست و یا اینکه برزخ مربوط به دو گروه (ایمان خالص و کفر محض) است؟ راه حل آن چیست؟

رسول خدا درباره آیه مبارکه فرمود:

«یُثَبتُ الّذینَ امنوا بالقول الثابت فی الحَیوة الدُّنیا و فی الاخرة، قال: فی القَبر اذا سُئل الموتی»؛

«خداوند کسانی را که ایمان آورده‌اند به خاطر گفتار و اعتقاد ثابت و پایدارشان ثابت قدم نگه می‌دارد هم در دنیا و هم در آخرت»؛ مراد از آخرت، عالم برزخ است وقتی مردگان سؤال می‌کنند، خداوند آنان را کمک خواهد کرد.

چند نکته:

اولاً: با توجه به روایاتی که در مورد فشار قبر آمده که از آنها استفاده می‌شود که فشار قبر عمومیت دارد و برای همگان است.

ثانیاًً: دسته‌ای از روایات می‌فرماید: سؤال در قبر جنبه عمومی دارد.

امام صادق (ع) فرمود:

«البَرزخ القبر، و هُو الثوابُ و العقابُ بین الدّنیا و الآخرة»

برزخ و قبر ثواب و عقاب بین دنیا و آخرت است.

کمترین عذاب‌ها

بصیر می‌گوید: به امام صادق (ع) گفتم:

«اَیَفِلت مِن ضِغطَةِ القَبرِ أحَدٌ»

آیا کسی از عذاب قبر رهایی دارد؟

امام (ع) فرمود:

«نَعُوذُ بِاللَهِ مِنْهَا؛ مَا أَقَلَّ مَنْ یَفْلِتُ مِنْ ضَغْطَهِ الْقَبْرِ!»

به خداوند پناه می‌بریم از عذاب قبر، عذاب قبر کمترین چیزی است که فرد از آن رهایی می‌یابد.

یعنی عذاب قبر برای همه هست و آن در برابر عذاب‌های دیگر در عالم برزخ، بسیار کم اس» فارس

[مصطفی]

آیا جنیان نیز مانند شیعیان به یاری امام موعود می‎آیند؟

(بسم الله الرحمن الرحیم)

آیا جنیان نیز مانند شیعیان به یاری امام موعود می‎آیند؟

قرآن کریم می‌‎فرماید:
وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنسَ إِلَّا لِیَعْبُدُونِ.[۱]
و جن و انس را خلق نکردم، مگر برای اینکه مرا عبادت کنند.

از این آیه استفاده می‌‎شود که جنیان نیز مانند انسان، دارای تکلیف هستند؛ یعنی دارای عقل، اختیار و اراده بوده، مکلف هستند احکام الهی را اجرا کنند و پیامبر اکرم، پیامبر جن و انس است.
خداوند می‌‎فرماید:
وَحُشِرَ لِسُلَیْمَانَ جُنُودُهُ مِنْ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ وَالطَّیْرِ فَهُمْ یُوزَعُونَ.[۲]
و سپاهیان سلیمان از گروه جن، انس و مرغان [هر گروه تحت فرمان رئیس خود] در رکابش گردآورده شدند.

این آیه و آیات مشابه، بیان‎گر حضور جنیان در کنار انبیاست؛ به همین دلیل از آنجا که امام زمان، امام جن و انس است و همان‎گونه که انسان‌ها مقابل حضرت، تکلیف داشته و باید به تکالیف خود عمل کنند، جنیان نیز مقابل حضرت تکلیف دارند و طبق روایات، جنیان نیز امام عصر را یاری می‌کنند.

در حدیثی از امام علی علیه‌السلام آمده است:
«خداوند، مهدی را با جن و شیعیان مخلص یاری می‌‎کند».[۳]

پی‎نوشت‎ها
۱. ذاریات: ۵۶.
۲. نمل: ۱۷.
۳. ارشادالقلوب، شیخ مفید، ج۲، ص۲۸۶.

» پورتال جامع مهدویت