فوق تخصص قرنیه گفت: پیش بینی می‌شود با تکیه بر پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی بتوانیم تا ۱۰ سال آینده شب کوری ارثی را در کشور درمان کنیم.به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران" دکتر سید فرزاد محمدی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما افزود: طی دو دهه گذشته حوزه سلول‌های بنیادی کاربرد گسترده‌ای در درمان نازایی داشته است، در عرصه علوم مغز هم فعالیت هایی داشتیم، اما طی ۴ سال گذشته شکل پژوهش در عرصه سلول‌های بنیادی کاربردی‌تر شده است به گونه‌ای که امیدواریم در ۱۰ سال آینده بتوانیم درمان‌های بازساختی در حوزه پزشکی را بر پایه سلول‌های بنیادی استوار کنیم.وی گفت: البته هم اکنون موارد معدودی از کاربرد سلول‌های بنیادی در پزشکی بازساختی صورت گرفته است از جمله چشم پزشکی که موفقیت نسبی هم به همراه داشته است.این فوق تخصص قرنیه بیمارستان فارابی ادامه داد: پزشکی بازساختی مبتنی بر این است که علوم سلولی و مولکولی، مهندس ژنتیک، مهندسی بافت، خصوصیات پلیمرهای زیستی و نانو را با هم ترکیب کرده و پروتزهای پیشرفته را در پزشکی ایجاد کنیم.محمدی گفت: به همین منظور فعالان عرصه علوم جدید علاقه زیادی به تقویت این بخش برای ایجاد تحول در پزشکی دارند.وی با بیان اینکه البته برای تبدیل علم به ارزش افزوده راه طولانی پیش روی ماست گفت: پیش بینی ما این است که ۵ تا ۱۰ سال آینده بتوانیم بعضی از بیماری‌ها را که نابینا کننده است با این روش درمان کنیم.این فوق تخصص قرنیه افزود: حتی بر این اساس می‌توانیم در این بازه زمانی شب کوری ارثی و اختلال ناشی از پیوند سلول‌های بنیادی را درمان کنیم که به نوعی علم پزشکی بدین وسیله متحول خواهد شد.

دبیرعلمی بیست وسومین سمینار سالانه فارابی گفت: ایران در استفاده از سلولهای بنیادی درحوزه چشم پزشکی به موفقیت های خوبی دست یافته و محقان ایرانی در تلاش هستند تا این فناوری پیشرفته را در کشور به روز و کاربردی کنند.به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از فرتاک نیوز، دکتر محمد ناصر هاشمیان روز چهارشنبه در مراسم افتتاحیه این سمینار که در هتل المپیک برگزار شد، افزود:هرچند ما به برخی از تکنولوژی های پیشرفته این حوزه دسترسی نداریم اما با انتقال دانش آنها به داخل کشور می توانیم در حوزه سلولهای بنیادی گام های ارزنده تری برداریم.وی ادامه داد: استفاده از سلول های بنیادی در حوزه چشم پزشکی هنوز در حد بالینی است و قدم آنچنانی برداشته نشده به جز در قسمت های خاصی از حوزه چشم پزشکی که پیشرفت های خوبی حاصل شده است.دبیر علمی بیست و سومین سمینار سالانه فارابی گفت: در قسمت جلوی چشم مانند قدام و قرنیه فعالیت های خوبی انجام شده و در شبکه چشم فعالیت همچنان ادامه دارد تا از سلول های بنیادی برای افرادی نابینا بهره گرفته شود.وی به برگزاری هشتمین سمینار چشم پزشکی ترجمانی و هشتمین سمینار پرستاری چشم درقالب این سیمنار اشاره کردوگفت: هشتمین سمینار پرستاری چشم با موضوع 'زخم چشم ' فردا ( 7 اردیبهشت ماه ) برگزار می شود و هشتمین سمینار چشم پزشکی ترجمانی امروز در حال برگزار است.هاشمیان با اشاره به اینکه زخم چشم شامل قسمت برونی چشم، پلک و قرنیه می شود، گفت: ضربه، تغذیه و عوامل میکروبی از مهمترین دلایل ابتلا به زخم چشم است.دبیرعلمی بیست و سومین سمینار سالانه فارابی گفت: بیماری های داخلی و ضعف سیستم ایمنی بدن نیزمی تواند عامل این بیماری باشد، همچنین افرادی که مشغول کارهای پرخطر هستند در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارند.دبیر اجرایی بیست و سومین سمینار فارابی در این مراسم گفت: این رویداد علمی از امروز با حضور تعدادی از چشم پزشکان سراسر کشور کار خود را آغاز کرده و تا 8 اردیبهشت به کار خود ادامه می دهد.سیدحسین صدرالسادات اظهار کرد این سمینار با هدف ارایه تازه های چشم پزشکی و بیان تجربیات صاحب نظران برگزار شد و شرکت کنندگان در جریان دستاوردهای جدید این حوزه قرار می گیرند.وی به استقبال خوب چشم پزشکان از این سمینار اشاره کرد و گفت: بیش از 800 نفر در سمینار فارابی و بیش از 400 نفر در هشتمین سمینار چشم پزشکی ترجمانی حضور می یابند.صدرالسادات، برگزاری کارگاه های آموزشی و سمپوزیوم را از برنامه های این سمینار اعلام کرد و گفت: 11 سمپوزیوم و 11 کارگاه آموزشی طی سه روز در قالب این سیمنار برگزار می شود.

رییس مرکز تحقیقات چشم عنوان کرد: سلول‌های بنیادی و ژن‌درمانی در درمان شبکیه چشم و آسیب‌های ناشی از آن به کمک جراحان کشورمان آمده است.

به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران" به نقل از بهداشت نیوز، علیرضا لا‌شیئی رییس مرکز تحقیقات چشم  با اشاره به بیماری‌های شبکه ای اظهار داشت: بیماری‌های شبکه‌ای یکی از بغرنج‌ترین مشکلات چشم محسوب می‌شوند که به دلیل حساسیت بالای این عضو جزو بیماری‌های پر خطر بوده و با توجه به اینکه شبکیه چشم نزدیک به اعصاب مغزی است، پزشکان به نوعی آن را عضو متصل به مغز به حساب می‌آورند.وی بیان کرد: شبکیه به دلیل شکل خاص خود مشابه سیستم‌های عصبی عمل می کند و در شرایط خاص عملش بسیار پیچیده است اما خوشبختانه امروزه جراحی شبکیه با ورود تجهیزات و دستگاه‌های پیشرفته به این علم بسیار ساده‌تر شده است.لا‌شیئی ادامه داد: اگر به شبکیه چشم آ‌سیبی وارد شود، به دلیل حساسیت عضو، محل صدمه دیده می‌تواند با مشکلات شدیدی روبرو شود و در بعضی از حالات ترمیم مجدد آن امکان پذیر نیست.وی عنوان کرد: مراقبت از چشم و اجزای آن برای افراد یک امر مهم و حیاتی محسوب می‌شود زیرا با کوچک‌ترین ضربه و یا وارد شدن یک جسم خارجی آسیب شدیدی به این عضو وارد شده و بینایی فرد تحت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد.لا‌شیئی عنوان کرد: در زمینه سلامت شبکیه چشم نیز باید گفت پیشگیری بهتر از درمان است زیرا درمان این عضو به سختی صورت گرفته و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.وی با بیان اینکه امروزه راه‌های درمان خوبی برای التیام چشم‌های آسیب دیده وجود دارد، افزود: امروزه در کشور ما استفاده از سلول‌های بنیادی و ژن درمانی روش‌های نو‌ینی برای درمان شبکیه آسیب دیده محسوب می‌شود. این نوع درمان همچنین می‌تواند برای بیماری‌های ژنتیکی و مادر‌زادی به کار رفته و موجب احیای بینایی کامل در افراد شود

بیشتر پژوهشگران اعتقاد دارند که اگر بیماری از کم شدن بینایی خود شکایت داشت، باید میزان سطح یک ویتامینی در بدن آنها کنترل شود به نام ویتامین B۱۲. زیرا علائم کمبود این ویتامین و ام اس تقریبا مشابه است. احمد شجاعی جراح و متخصص چشم با اشاره به اینکه التهاب عصب بینایی شایع‌ترین اختلال بینائی در مبتلایان به MS است، گفت: حرکات غیرارادی چشم‌ها و دوبینی با التهاب محدوده‌ای از مغز که کنترل حرکات چشم را بر عهده دارد مرتبط است، اما التهاب عصب بینائی با این مشکل ارتباطی ندارد و جداگانه اتفاق می‌افتد.وی با اشاره به اینکه مشکل چشمی در بسیاری از بیماران (MS) اولین علامت است، گفت: شروع ناگهانی دوبینی، تمرکز ضعیف، درد چشم یا تاری دید می‌تواند فرد را وحشت زده کند. آگاهی از این مطلب که بینایی وی ممکن است مختل شود نیز برای بسیاری از بیماران اضطراب‌آور است.وی افزود: خوشبختانه پیش آگهی برای بهبودی بسیاری از مشکلات چشمی همراه با MS خوب است. اگر مشکل بینایی باقی بماند و کاهش بینائی مادام‌العمر ایجاد شود، تجهیزات و منابعی وجود دارند که می‌تواند به بیماران در جهت تطابق با وضعیت‌شان کمک کنند. نابینائی کامل هم می‌تواند اتفاق افتد و لیکن بسیار نادر است.شجاعی با تاکید بر اینکه اکثر مبتلایان نیازمند آن هستند که با تغییرات دائمی‌شان تطابق یابند، گفت: مبتلایان به MS نیز ممکن است مانند بسیاری از افراد به دلایل دیگر افت بینایی داشته باشند، لذا مراقبت منظم از چشم‌ها و معاینه با فواصل زمانی مشخص برای تمامی افراد پیشنهاد می‌شود.این جراح و متخصص چشم گفت: التهاب عصب بینائی شایع‌ترین اختلال بینائی در این بیماران است. دوبینی و حرکات غیرارادی چشم‌ها دو مشکل دیگر هستند. حرکات غیر ارادی چشم‌ها و دوبینی با التهاب محدوده‌ای از مغز که کنترل حرکات چشم را بر عهده دارد، مرتبط است. اما التهاب عصب بینائی با این مشکل ارتباطی ندارد و جداگانه اتفاق می‌افتد.شجاعی گفت: علائم التهاب عصب بینائی به صورت دوبینی، محدودشدن دید رنگی، درد در هنگام حرکات ارادی چشم، دیدن لکه‌های سیاه در جلوی چشم و از دست دادن حساسیت تمرکز روی اشیاء بروز می‌کند. این علائم ممکن است در طی روزها تا هفته‌های اول بدتر شود و بعد از آن به تدریج بهبود یابند.وی افزود: بعضی افراد در طی یک ماه بهبود می‌یابند ولی رفع مشکل در برخی دیگر از بیماران حتی ممکن است تا یکسال هم به طول انجامد. دید برخی افراد به طور مجدد به حالت قبلی یا نزدیک به قبل باز می‌گردد. هرچند کیفیت بینائی آنان مانند دید رنگی، درک عمق و حساسیت تمرکز بعد از حادثه التهاب عصب بینائی ممکن است کاهش یابد.این جراح و متخصص چشم یادآور شد: دوش آب گرم، تمرینات ورزشی، سرماخوردگی و تب ممکن است علائم محدود شدن دید رنگی، تاری دید و دیگر مشکلات را تشدید کند. فیبرهای عصبی که غلاف میلین آنها از بین رفته یا در حال بهبودی هستند، به درجه حرارت بالا حساسند. علائم مرتبط با حرارت زمانی با استفاده از کیسه یخ یا داروی تب‌بر یا پوشیدن لباس خشک و قرار گرفتن در مقابل پنکه یا کولر و سرد شدن بدن فرد، بهتر می‌شود.وی خاطرنشان کرد: باید به این نکته توجه شود که بروز یا تشدید علائم به این معنی نیست که یک حمله جدید MS در فرد اتفاق افتاده بلکه اگر علائم بیش از یک روز باقی ماند و با کاهش درجه حرارت بدن، علائم بهتر نشد؛ ضروری است که بیمار با پزشک خود تماس گیرد.شجاعی گفت: حرکات غیرارادی چشم‌ها، بینائی را به طرق مختلف از جمله دیدن اشیاء به اشکال مختلف و متحرک بودن دنیای اطراف نشان دهد. حرکات غیرارادی چشم‌ها می‌تواند افقی یا عمودی، در یک چشم یا هر دو باشد و به طور مشخص موجب افت بینائی عمومی و اغلب عدم تعادل شود. دوبینی، بینایی را با دیدن دوتایی اشیاء مختل می‌کند. از آنجا که دیدن دوتایی اشیاء می‌تواند حس تعادل فضایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، دوبینی نیز ممکن است با تعادل فرد مداخله داشته باشد.این جراح و متخصص چشم با بیان اینکه درمان برای حمله اولیه دوبینی، حرکات غیرارادی چشم‌ها یا التهاب عصب بینائی مشابه است، گفت: هر سه اختلال فوق بویژه التهاب عصب بینائی ممکن است خودبخود متوقف شود، اما ثابت شده که استفاده سریع از داروهای استروئیدی موثر است و اختلال بینائی ایجاد شده در اثر التهاب عصب بینائی، چون در اثر تخریب عصب بینائی است با عینک بهبود نمی‌یابد.وی گفت: مهم‌ترین سؤالی که در مورد فرد جدیدی که به اولین حمله التهاب عصب بینائی دچار می‌شود، این است که داروی استروئیدی دریافت کند یا اینکه منتظر بروز علایم MS باشد؟ بیشتر پاسخ‌ها درباره درمان موافق با تزریق استیروئید به صورت وریدی، علائم چشمی تا حدود زیادی بهبود می‌یابد و ایجاد MS نیز به تاخیر افتاده است.شجاعی افزود: محققان معتقدند که تجویز کورتیکواستروئید وریدی هنگام اولین حمله التهاب عصب بینایی؛ اثر کوتاه مدتی در تاخیر ایجاد دومین حمله MS دارد و به نظر می‌رسد که از یک تزریق وریدی استروئید فواید دراز مدت حاصل نمی‌شود و مطالعات نشان داده است بهبودی افرادی که با استروئید خوراکی درمان می‌شوند، به دلیل عدم رعایت مصرف صحیح دارو، مشابه افرادی هستند که درمان نمی‌شوند، زیرا دیده شده که استروئید خوراکی به طور آشکاری خطر عود را افزایش می‌دهد.وی تصریح کرد: اگر علائم اولیه التهاب عصب بینایی خفیف باشد و MRI نیز نتواند هیچ ضایعه‌ای مرتبط با MS را نشان دهد، پزشک ممکن است تصمیم گیرد که اجازه دهد اختلال خودبخود بهبود یابد و این یک حقیقت است که حمله‌های التهاب عصب بینائی باعلائم خفیف ممکن است بدون درمان رها شوند اما علائم شدیدی که با فعالیت‌های روزانه تداخل دارند، به طور معمول با دوز بالای استروئید درمان می‌شود.شجاعی گفت: تزریق داخل وریدی ایمونوگلوبین جی (IVIG) درمانی‌گران و تجربی است و ممکن است یک گزینه برای افرادی باشد که قادر نیستند داروی استروئیدی دریافت کنند. در این مورد نیز پژوهش‌ها، نشان داده که (IVIG) برای مبتلایان به MS که دیابت دارند، حالت سرخوشی یا افسردگی ایجاد می‌کند. هر چند اطلاعات کمی در مورد مؤثر بودن درمان‌های تکمیلی برای مشکلات بینایی وجود دارد، اما گزارش‌ها حاکی از این است که به دلیل وابستگی عصب بینایی به ویتامین B۱۲ و فولیک اسید، تجویز ویتامین B۱۲ در طی حمله التهاب عصب بینایی تأثیرات مثبتی داشته است.وی گفت: پژوهشگران معتقدند افرادی که با کاهش بینایی مراجعه می‌کنند؛ باید سطح خونی ویتامین B۱۲ آنان کنترل شود. زیرا کمبود آن می‌تواند علائم مشابه MS را ایجاد کند.شجاعی گفت: درمان اولیه برای دوبینی و حرکات غیر ارادی چشم همانی است که برای التهاب عصب بینایی انجام می‌شود. دوبینی مقاوم را می‌توان با استفاده از وسایل کمکی مانند تعبیه منشورهای لنز یا جراحی عضلات چشمی برای هم ایستا شدن مجدد چشم‌ها کمک کرد و اگر این درمان‌ها موثر نبود، می‌توان برای رفع دوبینی، روی یکی از چشم‌ها را بست و تفاوتی ندارد که روی کدام یک از چشم‌ها پوشیده شود.این جراح و متخصص چشم تصریح کرد: بستن یک چشم به هیچ وجه روی بینایی تأثیر نمی‌گذارد و درمان را نیز به تاخیر نمی‌اندازد. درمان حرکات غیرارادی چشم‌ها بسیار مشکل‌تر است. داروهای مورد استفاده در حرکات غیرارادی پیشرونده مثل داروهای ضد تشنج یا شل‌کننده‌های عضلات ممکن است خوب عمل نکنند. جراحی نیز اغلب برای آن پیشنهاد نمی‌شود و باید روی وسائل بینایی کار کرد.وی گفت: به رغم مشکل درمان در اختلالات دوبینی و حرکات غیرارادی چشم‌ها؛ هر دو این عوارض ممکن است به خودی خود قطع شود. علاوه بر آن سرانجام مغز یاد می‌گیرد که این تصاویر متحرک و نقاط تیره را با دید طبیعی جایگزین کند.شجاعی یادآور شد: هرچند دورنمای درمان مشکلات چشمی بیماران MS نسبتا خوب است، اما باقی بودن مشکلات مدت زمانی طول می‌کشد. اگر بیماری در چنین موقعیتی قرار دارد، متخصص کم بینایی می‌تواند دلیل از دست دادن بینایی را تجزیه و تحلیل کند و به وی کمک کند تا حداکثر دید ممکن را با وضعیت موجود داشته باشد.

پژوهشگران ژاپني بافت شبکيه به دست آمده از سلول هاي بنيادي پرتوان القايي يک فرد اهداکننده را با موفقيت به چشم فرد بيمار پيوند زدند.به گزارش "انجمن حمایت ازبیماران چشمی آرپی،لبر و اشتارگات در ایران " به نقل از شبکه ان اچ کي،پزشکان ژاپنی موفق شدند برای نخستین بار یک عمل پیوند سلول های شبکیه چشم را با استفاده از سلول های بنیادی پرتوان القایی با موفقیت انجام دهند که در آن به جای استفاده از سلول های بنیادی خود فرد، از سلول های اهدا شده توسط فرد دیگری استفاده شده است.چند روز پیش گزارشی منتشر شد که بیانگر این بود که پزشکان ژاپنی برای نخستین بار موفق شده اند سلول های شبکیه چشم را با استفاده از سلول های بنیادی پرتوان القایی به چشم یک فرد ژاپنی پیوند بزنند و در این عمل جراحی به جای استفاده از سلول های بنیادی خود فرد از سلول های بنیادی فرد دیگری استفاده شده است.پزشکان در یک پروژه سلول های پوست را از یک بانک اهدا کننده سلول های بنیادی دریافت کردند و آن را به سلول های بنیادی پرتوان القایی تبدیل کردند. این سلول ها به گونه ای ایجاد شده اند که می توانند در بیشتر انواع سلول ها پرورش دهند.در یک پروژه پزشکان موفق شده اند سلول های بنیادی پرتوان القایی یا سلول های IPS (سلول هایی که امکان پرورش آن ها در انواع مختلفی از سلول ها وجود دارد) را در یک نوع سلول شبکیه چشم پرورش دهند و آن ها را به چشم راست یک بیمار ژاپنی پیوند دهند.

این روش برای نخستین بار بر روی یک پیرمرد ژاپنی که سن او در حدود 60 سال است و مبتلا به بیماری تباهی لکه زرد است، مورد آزمایش قرار گرفت. بیشتر افراد در سنین پیری مبتلا به این بیماری می شوند و باعث کاهش تدریجی بینایی چشم می شود.
در سال 2014 نیز اعضای همین تیم پزشکان ژاپنی موفق به انجام چنین پیوندی شدند؛ اما در آن پیوند به جای استفاده از سلول های بنیادی یک فرد دیگر، از سلول های بنیادی خود فرد استفاده شد.
پزشکان در عمل پیوند سال 2014، سلول های بیمار را در لایه ای نازک از سلول های پوششی رنگدانه شبکیه چشم کاشتند و آن را درست در زیر شبکیه چشم بیمار پیوند دادند.
یک سال بعد نتایج نشان داد که بیماری فرد مورد نظر بدون انجام هیچ گونه درمانی، پیشرفت نکرده است و بینایی او مشکل خاصی ندارد.
پزشکان پس از کسب موفقیت در این آزمایش، فرد دیگری را نیز به همین صورت مورد آزمایش قرار دادند؛ اما این بار نه تنها موفقیتی کسب نکردند، بلکه به وجود یک سری ناهنجاری های ژنتیکی در سلول های بنیادی که از پوست خود فرد گرفته شده بود، نیز پی بردند.
پزشکان موسسه تحقیقاتی RIKEN تصمیم گرفتند برای جلوگیری از ایجاد عوارض بعد از عمل پیوند، آزمایشات خود را متوقف کنند و تغییراتی در رویکرد خود ایجاد کنند. به همین دلیل تصمیم گرفتند که در این عمل پیوند جدید به جای استفاده از سلول های بنیادی خود فرد، از سلول های بنیادی یک فرد اهدا کننده استفاده کنند که به نظر می رسد تکنیک کم خطر تری است. پیرمرد ژاپنی نخستین فردی است که عمل پیوند سلول شبکیه چشم او به این شیوه صورت گرفته است و قرار است چهار بیمار دیگر نیز به این شیوه مورد آزمایش قرار گیرند. لازم به ذکر است که تاکنون هیچ عوارضی در بیمار مورد نظر مشاهده نشده است و به نظر می رسد که این تکنیک، یک روش امن برای پیوند شبکیه چشم است.
آقای ساکاو تاکاهاشی اذعان کرد برای اینکه اعضای تیم تحقیقاتی ببینند که آیا این روش، روش موفقیت آمیزی بوده است یا نه، بیمار باید چندین سال تحت بررسی قرار گیرد و این کار برای اینکه بی خطر بودن این روش برای اعضای تیم تحقیقاتی ثابت شود، یک امر ضروری است.
وی در ادامه افزود که چالش اصلی تیم تحقیقاتی، کنترل پذیرش یا عدم پذیرش سلول های جدید شبکیه چشم توسط چشم بیمار، با دقت کامل است.
این بیمار ژاپنی در یک سال پس از عمل جراحی به دقت مورد آزمایش قرار می گیرد و پس از آن نیز سه سال متوالی به صورت دوره ای چکاب می شود تا علاوه بر بررس پذیرش یا عدم پذیرش سلول های جدید شبکیه توسط چشم، ایجاد عوارض های احتمالی نیز مورد بررسی قرار گیرد.
این کنجکاوی تیم تحقیقاتی ژاپنی واقعاً قابل تحسین است و انجام این عمل پیوند با استفاده از سلول های IPS می تواند راه را برای استفاده از این سلول ها هموارتر کند و در نتیجه تحول بزرگی در شیوه های درمانی با استفاده از سلول های بنیادی به وجود آورد.
در صورتی که سلول های بنیادی اهدا شده توسط سایر افراد، نتیجه خوبی در روش استفاده از سلول های IPS داشته باشد و بتوان آن ها را به خوبی پرورش داد، باعث ایجاد روش های درمانی جدیدی با استفاده از سلول های بنیادی می شوند که واقعاً مقرون به صرفه خواهند بود و افراد زیادی از آن ها بهره مند خواهند شد.
پزشکان در این روش جدید می توانند به جای القا کردن سلول های بنیادی گرفته شده از نمونه سلول های خود بیماران، نمونه سلول هایی را که با سلول های بیماران به خوبی مطابقت دارند، به راحتی از بانک های اهدا کننده ای که به همین منظور ایجاد شده اند، دریافت کنند که روشی ارزان قیمت تر و سریع تر است.
درمان با استفاده از سلول های بنیادی، شیوه درمانی جدیدی هستند که وعده های بسیار زیادی در مورد آن داده شده است؛ اما محققان با احتیاط کامل و با سرعتی کاملا آهسته در این مسیر گام برمی دارند؛ زیرا در این روش درمانی نوین، خطرات احتمالی بسیار زیادی وجود دارد؛ مثلا همین ماه گذشته گزارش شد که سه زن در اثر استفاده از سلول های بنیادین غیر قابل اعتماد، بینایی خود را کاملا از دست داده اند.
اما همیشه باید نیمه پر لیوان را نگاه کرد؛ مثلا در سال 2015 آزمایشی با استفاده از سلول های بنیادی صورت پذیرفت که در آن وعده هایی در خصوص درمان بیماری MS با استفاده از این شیوه درمانی جدید داده شد. در سال گذشته نیز محققان سلول های بنیادی را به چند بیمار گرفتار سکته مغزی تزریق کردند، تا به روند بهبود آن ها کمک شود.حال باید ببینیم که عمل پیوند چشم با استفاده از سلول های IPS که در آن از سلول های بنیادی اهدا شده توسط فرد دیگری استفاده شده است، چه نتیجه ای خواهد داشت.